خلاصه ای از مقاله
مهارت خودکنترلی چیست؟ تعریف خود کنترلی از نگاه روانشناسان چیست؟ چگونه خودکنترلی را تقویت کنیم؟ در این مقاله به تعریف خودکنترلی از دیدگاه روانشناسان می پردازیم و راهکارهایی برای افزایش خودکنترلی ارائه می کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
چگونه مهارت خود کنترلی را در خود تقویت کنیم؟
خودکنترلی، به توانایی تنظیم و تغییر واکنشهای انسان به محرکهای محیطی گفته میشود. تقویت این مهارت، به کاهش بروز رفتارهای منفی و افزایش رفتارهای مثبت کمک کرده و زمینه را برای دستیابی به هدف مورد نظر فراهم میکند.
نتیجه تحقیقات نشان میدهد که بهرهمندی از مهارت خود کنترلی تأثیر به سزایی برای سلامت انسان دارد. اهدافی مانند کم کردن وزن، ورزش منظم، خوردن غذاهای سالم، به تأخیر نینداختن کارها، ترک عادتهای بد و پس انداز کردن پول، از جمله مواردی هستند که به مهارت خود کنترلی نیاز دارند.
مردم، غالباً از کلماتی مثل نظم، قاطعیت، عزم، اراده و پایداری به جای خود کنترلی استفاده میکنند. در ادامه این مقاله، ابتدا به تعریف دقیقتر خودکنترلی میپردازیم، سپس اهمیت این مهارت را بررسی خواهیم کرد و در انتها راهکارهای تقویت آن را به شما معرفی خواهیم کرد.
تعریف خود کنترلی از نگاه روانشناسان
روانشناسان، معمولاً برای خود کنترلی، دو تعریف به کار میبرند:
- توانایی کنترل رفتارها به منظور تسلیم نشدن در برابر عوامل وسوسه کننده و دست یافتن به هدف
- توانایی به تأخیر انداختن خواستهها و مقاومت در برابر تمایلات
خودکنترلی چه اهمیتی دارد؟
1. خودکنترلی، دست یابی به هدفهای مختلف را ممکن میکند
شاید بپرسید خودکنترلی چه اهمیتی در زندگی روزانه دارد؟ نتیجه تحقیقی که سال 2011 و توسط انجمن روانشناسی آمریکا انجام شد نشان میدهد که 27 درصد شرکت کنندگان، نداشتن نیروی اراده را مانع اصلی دستیابی به اهداف خود میدانستهاند.
هدف شما چه کاهش وزن باشد، چه گرفتن مدرک دانشگاهی یا ترک سیگار، میتوان گفت که مهمترین فاکتور در دست یابی به این هدفها، توانایی کنترل رفتارها است.
بیشتر کسانی که در این تحقیق حضور داشتند معتقد بودند که خود کنترلی، از جمله مهارتهایی است که میتوان یاد گرفت و پرورش داد. بنابر یافتههای پژوهشگران، افرادی که توانایی بیشتری در زمینه خود کنترلی دارند، اصولاً شادتر و سالمتر هستند.
نتیجه یک آزمایش نشان داد دانشجویانی که از نظم و انضباط بیشتری برخوردار بودند، نمرات بالاتری کسب کردند و مدارک بالای دانشگاهی نیز به دست آوردند. همچنین مشخص شد که در زمینه موفقیت تحصیلی، اهمیت خود کنترلی بیشتر از نمره آی کیو است.
مزایای خود کنترلی، محدود به عملکرد درسی نمیشود. نتیجه مطالعات طولانی مدتی که در زمینه خودکنترلی انجام شد نشان داد، افرادی که در زمان کودکی، از سطح بالایی از خود کنترلی برخوردار بودند، در بزرگسالی به لحاظ جسمی و روحی در وضعیت مطلوبی قرار داشتند.
مقاله پیشنهادی: 10 تکنیک موثر خودکنترلی که شاید قبلا نمی دانستید
2. خود کنترلی، توان به تأخیر انداختن خواستهها را افزایش میدهد
انتظار و شکیبایی برای رسیدن به خواستهها، یکی از فاکتورهای مهم در دستیابی به مهارت خود کنترلی است. افراد غالباً میتوانند با به تأخیر انداختن خواستههای خود، رفتارشان را کنترل کنند. مثلاً شخصی که یک رژیم غذایی خاص را دنبال میکند، میتواند در برابر وسوسه خوردن غذاهای ناسالم مقاومت کند.
این شخص، در واقع از یک خواسته چشمپوشی کرده است تا بعداً از پاداش آن، یعنی کاهش وزن لذت ببرد. به تأخیر انداختن خواستهها، به معنی نادیده گرفتن نیازهای کوتاه مدت در قبال دستیابی به مزیت بلند مدت است.
نتیجه مطالعات پژوهشگران نشان میدهد که این کار نه تنها برای به دست آوردن اهداف اهمیت دارد، بلکه نقش مهمی نیز در تندرستی و دستیابی به موفقیت در زندگی دارد.
ارتباط خود کنترلی با سلامتی
خودکنترلی به ایجاد و حفظ رفتارهای سالم کمک میکند. در واقع آنچه شما برای صبحانه صرف میکنید، تعداد دفعاتی که به ورزش میپردازید یا نزد پزشک میروید، تصمیماتی هستند که تحت تأثیر میزان خودکنترلی شما هستند و میتوانند بر سلامت شما نیز تأثیر بگذارند.
نتیجه تحقیقات پژوهشگران نشان میدهد که خودکنترلی، اثرات بالقوهای بر سلامت دارد از جمله این که:
- در یک تحقیق، مشخص شد کودکانی که از سطح بالای خودکنترلی برخوردارند، در دوران بزرگسالی، کمتر دچار اضافه وزن میشدند.
- نتیجه یک تحقیق دیگر نشان میدهد شرکت کنندگانی که نیروی اراده خود را صرف انجام کارهای نامرتبط کردند، وقتی با یک عامل لذتبخش مواجه شدند، بیشتر دچار وسوسه میشدند.
- همچنین ثابت شده است کودکانی که در زمان کودکی با مساله خودکنترلی کلنجار میروند، احتمال این که در دوران دبیرستان به مصرف مواد مخدر و الکل رو بیاورند، بیشتر است.
در مورد خودکنترلی، زیاده روی نکنید
اگرچه خود کنترلی، نقش مهمی در ایجاد و حفظ رفتارهای سالم دارد، اما بر اساس نظر برخی از کارشناسان، تاکید بیش از اندازه بر آن، بیشتر از این که منفعت به همراه داشته باشد، آسیبزننده خواهد بود.
این باور که خودکنترلی به تنهایی میتواند به ما در دستیابی به هدفهایمان کمک کند، باعث میشود که وقتی نتوانیم در برابر وسوسههایمان مقاومت کنیم، دچار احساس گناه شویم. این وضعیت باعث ایجاد احساس درماندگی در شما میشود.
یعنی احساس میکنید که برای تغییر موقعیت هیچ کاری نمیتوانید انجام دهید. به این ترتیب ممکن است به سرعت تسلیم شوید و دست از تلاش بردارید.
چگونه خودکنترلی را تقویت کنیم؟
اگرچه بر اساس نتیجه تحقیقات، خودکنترلی، محدودیتهای خاص خود را به دنبال دارد، اما روانشناسان پی بردهاند که امکان تقویت این مهارت وجود دارد. آنها در این زمینه استراتژیهایی را نیز پیشنهاد کردهاند. از جمله:
1. از وسوسهها دوری کنید
دوری از عوامل وسوسهکننده، راهی مؤثر برای استفاده هر چه بهتر از نیروی خودکنترلی است. مثلاً اگر به خاطر استفاده مکرر از شبکههای اجتماعی، وقت خود را تلف میکنید، توصیه میکنیم حتماً هنگام یک کار مهم، گوشی خود را در فاصله بسیار دوری از خودتان قرار دهید.
یا مثلاً اگر در حال کم کردن وزن هستید، خوراکیهایی که ممکن است شما را به وسوسه بیندازد را از مقابل چشم خود دور کنید.
2. از قبل خود را آماده کنید
موقعیتهایی را در نظر بگیرید که ممکن است نیروی اراده شما را تحت تأثیر قرار دهد. مثلاً اگر در رژیم به سر میبرید و کسی به شما خوراکی تعارف کرد، چه عکسالعملی در برابر آن نشان خواهید داد، یا اگر میخواهید خود را برای امتحان آماده کنید و فکر میکنید که ممکن است دوستتان پیشنهاد بیرون رفتن به شما بدهد، از قبل جواب آن را آماده کنید.
پژوهشگران به این نتیجه رسیدهاند که برنامهریزی کردن حتی در موقعیتهایی که افراد احساس میکنند که فاقد نیروی خودکنترلی هستند، به تقویت نیروی اراده آنها کمک خواهد کرد.
3. استفاده از خودکنترلی را تمرین کنید
در حالی که نیروی خودکنترلی شما ممکن است در کوتاه مدت کاهش یابد، اما اگر دائماً خود را درگیر رفتارهایی کنید که نیاز به خودکنترلی داشته باشد، با گذشت زمان، نیروی اراده شما بهبود خواهد یافت. شما باید به این مهارت به چشم یک ماهیچه نگاه کنید.
چون همانطور که انجام حرکات ورزشی ممکن است در کوتاه مدت باعث خستگی ماهیچهها شود، اما با ادامه تمرینات، ماهیچه قوی و قویتر خواهد شد.
4. هر بار فقط بر یک موضوع تمرکز کنید
اگر در یک زمان، چندین هدف مختلف برای خودتان در نظر بگیرید، معمولاً نتیجه مورد نظرتان را به دست نخواهید آورد. از بین رفتن نیروی اراده در یک حوزه، باعث کاهش خودکنترلی در حوزههای دیگر هم خواهد شد.
بنابراین بهتر است تنها یک هدف خاص را انتخاب کنید و تمام حواس خود را به آن معطوف کنید. وقتی رفتارهایی که برای رسیدن به یک هدف نیاز است را به عادت تبدیل کنید، لازم نیست تلاش زیادی را صرف حفظ آنها کنید، حتی میتوانید از آنها برای به دست آوردن سایر هدفهای خود استفاده کنید.
خودکنترلی، مهارت مهمی است که به شما در تنظیم رفتارها کمک میکند تا به این وسیله به اهداف بلند مدت خود دست یابید. نتیجه تحقیقات نشان داده است که خودکنترلی، صرفاً برای کسب هدف اهمیت ندارد، بلکه در کنار آن، به بالارفتن سطح عزت نفس و بهبود سلامت روحی و جسمی هم کمک میکند.
داشتن یک ذهنیت درست برای ساخت تجربهای از زندگی که با پذیرش همه اتفاقات غیرقابل پیشبینی آن، شما را به موفقیت برساند، چهقدر برای شما حائز اهمیت است؟ اگر علاقهمند هستید در خصوص راهنمایی که شما را برای تجربه یک زندگی موفق آماده میکند، بیشتر بدانید، مطالعه مقاله معرفی دوره شگفت انگیز پاراسل زندگی را از دست ندهید.
لطفا شکیبا باشید !
پاسخ به نظر