خلاصه ای از مقاله
همانطور که همه ما می دانیم، زندگی گاهی اوقات به شکلی که ما می‌خواهیم پیش نمی‌رود. این زمانی است که احساسات نه چندان خوشایندی در ما به وجود می‌آیند و روز ما را خراب می‌کنند. اگر به آنها بیش از اندازه بها بدهیم حتی تمام زندگی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند. یکی از آنها احساس گناه است. وقتی ریشه و منشأ این حس را بیابید، می توانید جلوی احساس گناه را در خود گرفته و تمرکز خود را به کارهای انگیزه بخش معطوف کنید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
- رهایی از احساس گناه
- تعریف احساس گناه چیست؟
- چرا احساس گناه می‌کنیم؟
- احساس گناه با شما چه می‌کند؟
- اثرات جانبی احساس گناه چیست؟
- چگونه احساس گناه را در خودمان از بین ببریم؟
- مهارت تصمیم گیری را در خود تقویت کنید
- نسبت به خودتان مهربان باشید
- در مورد کارهای خود فکر کنید
- از اشتباه‌های خود درس بگیرید
رهایی از احساس گناه
آیا در حال حاضر موضوعی وجود دارد که به خاطر آن احساس گناه کنید؟ مطمئناً همه ما قبول داریم که این احساس، تصور حمل یک بار سنگین بر شانه‌ها را در ما ایجاد می‌کند و اگر نتوانیم آن را در خود از بین ببریم، در واقع زندگیمان را از میان خواهد برد. خوشبختانه با مطالبی که در این مقاله به شما خواهیم گفت میتوانید به سرعت آن را در خود از میان ببرید. اگر چند دقیقه‌ای به همه احساساتی که در خودتان سراغ دارید فکر کنید، مطمئناً به احساسات اصلی مانند «خوشحالی» یا «ناراحتی» برخواهید خورد که درک آنها راحت بوده و معمولاً منشأ آنها را می دانیم. بر اساس مطلب درج شده در نشریه «Psychology Today»، این‌ها احساسات درونی و ذاتی ما انسان‌ها هستند به این معنی که وجود آنها را در خودمان و دیگران به راحتی تشخیص می‌دهیم. همانطور که همه ما میدانیم، زندگی گاهی اوقات به شکلی که ما می‌خواهیم پیش نمی‌رود. این زمانی است که احساسات نه چندان خوشایندی در ما به وجود می‌آیند و روز ما را خراب می‌کنند. اگر به آنها بیش از اندازه بها بدهیم حتی تمام زندگی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند. یکی از آنها احساس گناه است. حال چطور باید احساس گناه را در خود از بین ببریم؟ در این مقاله قصد داریم بیشتر به این موضوع بپردازیم.
تعریف احساس گناه چیست؟
احساس گناه بسته به زاویه دیدی که به آن دارید، تعاریف مختلفی دارد. اگر با رویکردی شناختی بخواهیم آن را تعریف کنیم باید بگوییم احساس گناه نوعی هیجان است و افراد زمانی آن را تجربه می‌کنند که باور دارند به کسی صدمه زده‌اند. این همان دامی است که بیشتر افراد در آن گرفتار می‌شوند. بیشتر اوقات توهم آسیب‌رساندن به دیگران است که باعث ایجاد احساس گناه در شما می‌شود. به این خاطر که ما انسان‌ها خیلی راحت در مورد اتفاقات یا رفتارها دچار سوء‌برداشت می‌شویم. سوالی که در این جا مطرح می‌شود این است که چرا اصلاً احساس گناه می‌کنیم؟ وقتی ریشه و منشأ این حس را بیابید، میتوانید جلوی احساس گناه را در خود گرفته و تمرکز خود را به کارهای انگیزه بخش معطوف کنید.
مقاله پیشنهادی: چرا در زندگی احساس شادی نمی کنیم؟ | عزت خواه دات کام
چرا احساس گناه می‌کنیم؟
احساس گناه یک تجربه شخصی است، یعنی عاملی که ممکن است باعث ایجاد این احساس در شما شود، شاید کوچکترین حس ناخوشایندی را در فردی دیگر ایجاد نکند. در واقع احساس گناه تماماً به قوانین اخلاقی که شما به آن پایبند هستید مربوط است. اگر تصور می‌کنید که کاری اشتباه است، اما طرف مقابل شما چنین حسی ندارد و آن را انجام دهید، این شما هستید که دچار احساس گناه و خجالت می‌شوید و این قضیه برای فرد مقابلتان اهمیتی ندارد. اساساً احساس گناه به ما یادآوری می‌کند که مطابق ارزش‌ها و معیارهایمان عمل نکرده‌ایم. به گفته برنه براون، استاد پژوهش در دانشگاه هوستون: «احساس گناه به معنی انجام دادن کاری است که با ارزش‌های ما در تضاد باشد یا ناتوانی در انجام کاری که مطابق این ارزش‌ها باشد. به همین خاطر از نظر روانی دچار احساس ناراحتی می‌شویم.» متداول‌ترین دلیل احساس گناه کارهایی است که یا انجام داده‌اید یا نتوانسته‌اید انجام دهید. این که شما به خودتان صدمه بزنید یک موضوع است، اما این که باعث آسیب‌زدن به فرد دیگری بشوید، خود یکی از دلایل محکم برای تجربه احساس گناه است که در مواقعی به ایجاد حس شرمندگی منجر می‌شود.
احساس گناه با شما چه می‌کند؟
احساس گناه نیز همانند هر احساس منفی دیگر، ناخوشایند است. در این شرایط مجبور هستید بارها به کارهای اشتباهی که انجام داده‌اید یا تصمیم‌های اشتباهی که گرفته‌اید فکر کنید و این که چطور می‌توانستید مانع بروز آنها شوید. این موقعیت می‌تواند شما را تا مرز دیوانه شدن پیش ببرد. وقتی دچار احساس گناه می‌شوید ممکن است ناخودآگاه به دفاع از خودتان بپردازید. بعضی از افراد شروع می‌کنند به حرف زدن با خودشان و سعی می‌کنند خودشان را متقاعد کنند که کارهایشان آن طور هم که تصور می‌کرده‌اند آسیب‌زننده نبوده است. گاهی اوقات می‌خواهیم به خودمان بقبولانیم افرادی که از طرف ما آسیب دیده‌اند، مستحق آن بوده‌اند. وقتی مجبور به ارزیابی دوباره این باورها هستیم، ممکن است تحریک‌پذیر شده یا حالت دفاعی به خودمان بگیریم که این مساله به مکانیسم دفاع از خود ما باز می‌گردد. در سوی دیگر، وقتی گناه خود را می‌پذیریم، اغلب سعی می‌کنیم راهی برای جبران آن بیابیم. بنابراین اگر کسی را آزرده کرده باشید، تمام تلاش خود را می‌کنیم تا آن فرد را دوباره خوشحال کنیم. اگرچه ایجاد احساس خوب در دیگران عالی است، اما می‌تواند به حالت روحی و هیجانی شما آسیب بزند. به خاطر داشته باشید که احساس گناه لزوماً راه خوبی برای حفظ یا بهبود یک رابطه نیست. بنابراین روش مبارزه خود را به شکل عاقلانه‌ای انتخاب کنید و بدانید که نمی‌توانید گذشته را تغییر دهید و تنها میتوانید آینده را کمی عوض کنید. اگر کسانی که در زندگی شما هستند، موافق با این مفهوم نیستند، بهتر است در دوستی خود با آنها تجدید نظر کنید.
مقاله پیشنهادی: تاثیر احساسات منفی بر روند موفقیت
اثرات جانبی احساس گناه چیست؟
در بیشتر مواقع احساس گناه کردن نشان دهنده این است که تحت فشار و استرس هستید. اگر دائماً درباره کار اشتباهی که انجام داده‌اید فکر کنید، به بدن خودتان آسیب می‌زنید. به همین خاطر است که باید تاثیری که احساس گناه بر جسم شما به جا می‌گذارد را ارزیابی کنید. از طرف دیگر اگر به لحاظ روحی و ذهنی، فردی آسیب پذیر باشید، احساس گناه ذهن شما را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و باعث ایجاد افسردگی و اضطراب در شما می‌شود به این خاطر که شما دیدگاهی منفی نسبت به خودتان دارید. هر چه بیشتر درباره موضوعی فکر کنید، کم کم به مشغله ذهنی دائمی شما تبدیل می‌شود. اگر دائماً درباره کارهای خود فکر کنید، تمرکز ذهنی شما به جای این که صرف کارهای مفید و سودآور شود، به این مسائل اختصاص داده می‌شود. به همین خاطر نباید به احساس گناه اجازه دهید کنترل ذهن شما را به دست بگیرد. در عوض سعی کنید فکر خود را از آنها آزاد کنید. زندگی کوتاه‌تر از آن است که بخواهید آن را با احساس گناه بگذرانید و به جسم خودتان آسیب وارد کنید.
چگونه احساس گناه را در خودمان از بین ببریم؟
خوشبختانه میتوانید به مغز خود یاد بدهید که دست از به وجود آوردن احساس گناه در شما بردارد. در واقع وجود این احساس در مورد کارهایی که به اشتباه انجام داده‌اید کاملاً طبیعی است، اما وقتی مدتی طولانی در شما وجود داشته باشد، می‌تواند بر تمام زندگی‌تان سایه بیندازد و کنترل آن را از دست شما خارج کند. به همین خاطر است که باید راه‌های مقابله با احساس گناه را یاد بگیرید.
1. مهارت تصمیم گیری را در خود تقویت کنید
وقتی تصمیم آگاهانه‌ای می‌گیرید و گزینه‌های پیش روی خود را به اصطلاح سبک و سنگین می‌کنید، بعداً کمتر احساس گناه خواهید کرد. برعکس اگر دائماً با خودتان کلنجار بروید که کاری را باید به شکل دیگری انجام می‌دادید، در واقع خودتان را اذیت می‌کنید. از همان لحظه‌ای که مسئولیت کارهایتان را به عهده می‌گیرید، دیگر کمتر درباره آنها فکر می‌کنید و میتوانید به زندگی عادی خود ادامه دهید. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت یکی از دلایلی که باعث می‌شود افراد دائماً احساس گناه کنند این است که بدون فکر کردن به عواقب کاری دست به تصمیم گیری می‌زنند. در نتیجه، گرفتار موقعیت‌هایی می‌شوند که جز احساس گناه و استرس فایده دیگری برایشان نخواهد داشت. به همین خاطر اجازه ندهید جریان زندگی علیه شما باشد، بلکه باید به نفع شما باشد. بهترین راه برای دوری از احساس گناه این است که تصمیم‌های خود را آگاهانه گرفته و مسئولیت آنها را بپذیرید. شما با هر تصمیمی حتی اگر بهترین هم نباشد، مالکیت خود بر افکارتان را به رخ می‌کشید. بنابراین اگر تصمیم‌های خود را به شکل آگاهانه بگیرید، میتوانید احساس گناه و شرم را در خودتان از میان ببرید.
2. نسبت به خودتان مهربان باشید
شما هم مثل بقیه انسان‌ها کامل نیستید و البته کسی هم از شما چنین انتظاری ندارد. همه ما دچار خطا می‌شویم. به همین خاطر نباید بیش از حد خودتان را به خاطر یک کار اشتباه سرزنش کنید، زیرا زندگی به حد کافی سختی‌هایی دارد و در واقع شما با این کار آن را برای خود دشوارتر هم می‌کنید. به خاطر داشته باشید که مهربان و دلسوز بودن نسبت به خود به معنی این نیست که مسئولیت کارها را از دوش خود بردارید، بلکه به این معنی است که سرانجام میتوانید احساس تنفر را از خودتان دور کرده و ذهنتان را رها کنید. دفعه بعد که دچار احساس گناه شدید، تلاش کنید بیشتر از قبل نسبت به خودتان مهربان باشید و این را به یک عادت روزانه برای خودتان تبدیل کنید. مثلاً میتوانید به خودتان بگویید که انسان خوبی هستید و اشتباه‌های خود را فراموش کنید. به این خاطر که شما لایق چنین برخوردی با خودتان هستید.
مقاله پیشنهادی: 9 عادت ساده برای تقویت احساس مهربانی نسبت به خود
3. در مورد کارهای خود فکر کنید
تا وقتی درباره کارهایی که باعث ایجاد احساس گناه در شما شده‌اند فکر نکنید، نمی‌توانید هیچ تغییری در شرایط خودتان به وجود آورید. خود آگاهی مبنا و پایه دست‌یابی به رشدفردی است. وقتی حاضر به فکر کردن درباره کارهای خود می‌شویم، در واقع خودمان را مجبور کرده‌ایم به شکل عمیق درباره خودمان فکر کنیم و به نوعی خودآگاهی دست یابیم. اگر بخواهید از عواملی که باعث ایجاد احساس گناه در شما شده‌اند فرار کنید مطمئناً هیچ فایده‌ای نخواهد داشت پس، لازم است نقشی که در هر یک از این موقعیت‌ها داشته‌اید را پذیرید. در این صورت میتوانید فوراً به اشتباه خود پی ببرید.
4. از اشتباه‌های خود درس بگیرید
فراموش نکنید که شما یک انسان هستید و بنابراین ممکن است دچار خطا شوید. در واقع اشتباه بخشی از فرآیندی است که شما را به نسخه بهتری از خودتان تبدیل می‌کند. هر زمان که کار اشتباهی انجام دادید، کمی وقت صرف کرده و به این فکر کنید که چطور می‌توانستید آن کار را به شیوه متفاوتی انجام دهید. بهترین راه برای این که در دام احساس گناه گرفتار نشوید این است که از خودتان بپرسید: «از این تجربه چه درسی می‌توانم بیاموزم؟» زیرا اگر نتوانید از اشتباه خود درس بگیرید، بعداً دست به سرزنش و تنبیه خود خواهید زد. همچنین وقتی یاد بگیرید که احساس گناه را راهی برای دریافت اطلاعات بیشتر تلقی کنید، میتوانید با اشتباه‌های خود راحت‌تر کنار بیایید. نباید انتظار داشته باشید که دیگران شما را از احساس گناه دور کنند، بلکه خودتان باید این احساس را به خودتان هدیه بدهید.
در این مقاله با تعریف احساس گناه و عواملی که باعث ایجاد چنین حسی در شما می‌شوند آشنا شدید. همچنین راه‌های غلبه بر این حس را به شما معرفی کردیم. اجازه ندهید احساس گناه کنترل زندگی شما را به دست بگیرد. در واقع اگر تمام زندگی خود را با داشتن احساس بد در مورد خودتان بگذرانید، وقت گرانبهایتان را از دست داده‌اید. زندگی کوتاه است، پس خودتان را ببخشید و شاد و با انرژی به جلو حرکت کنید. از امروز تصمیم بگیرید احساس گناه را در خودتان متوقف و ذهنتان را رها کنید. نفس عمیقی بکشید و به جلو حرکت کنید، زیرا زندگی منتظر شما است.
داشتن یک ذهنیت درست برای ساخت تجربه ای از زندگی که با پذیرش همه اتفاقات غیرقابل پیش بینی آن، شما را به موفقیت برساند، چه قدر برای شما حائز اهمیت است؟ اگر علاقه مند هستید در خصوص راهنمایی که شما را برای تجربه یک زندگی موفق آماده می کند، بیشتر بدانید، مطالعه مقاله معرفی دوره شگفت انگیز پاراسل زندگی را از دست ندهید.
لطفا شکیبا باشید !
پاسخ به نظر