آنچه در این مقاله می خوانید:

• راه‌هایی برای مثبت اندیشی
• تعریف نگرش و طرز فکر مثبت چیست؟
• ویژگی‌های تفکر مثبت
• چرا نگرش مثبت کلید اصلی موفقیت به شمار می‌رود؟
• اهمیت تفکر درست و شایسته
• نگرش مثبت چه عواقبی را به دنبال خواهد داشت؟
• اهمیت نگرش مثبت برای مدیران سازمان‌ها
• نکاتی برای ایجاد و حفظ نگرش مثبت در زندگی و محیط کار
• عبارات تأکیدی مثبت چیست؟
• چه عادت‌هایی موجب ایجاد نگرش مثبت می‌شوند؟

راه‌هایی برای مثبت اندیشی

از دید شما مثبت‌گرایی به چه معنا است؟ مثبت‌گرایی تنها به این معنا نیست که شخص لبخندی بر لب داشته باشد یا شادمان و بشاش به‌نظر برسد. به‌طور کلی می‌توان گفت مثبت‌اندیشی به این معنا است که فرد یک چشم‌انداز مثبت کلی از پروسه زندگی داشته باشد و برای تمرکز روی تمام حوادث خوب در زندگی تمایل نشان دهد.

تعریف نگرش و طرز فکر مثبت چیست؟

شاید در این مورد ایده‌هایی داشته باشید اما بهتر است با یک تعریف جامع در مورد آن شروع کنیم. «تفکر مثبت، یک رفتار ذهنی و روحی است که فرد به واسطه آن جنبه‌های روشن و مثبت زندگی را می‌بیند و انتظار نتایج مثبت را نیز خواهد داشت» یا به عبارت دیگر «تفکر مثبت به معنای مواجه شدن با چالش‌های زندگی با رویکرد مثبت‌نگری است. در این راستا لازم نیست چشمتان را بر اتفاقات بد ببندید یا آنها را نادیده بگیرید. در عوض باید ازحوادث ناگوار پیش آمده بهترین استفاده را ببرید، در مورد افرادی که در کنار شما قرار گرفته‌اند بهترین خصایص و ویژگی‌هایشان را درنظر بگیرید و در نهایت خودتان و توانایی‌هایتان را در جهت مثبت نگاه کنید». با توجه با این تعاریف می‌توان به این نتیجه کلی رسید که باید بر جوانب مثبت و روشن شرایط و حوادث متمرکز شوید، انتظار نتایج مثبت را داشته باشید و با دید مثبت به سراغ چالش‌های روبه‌رو بروید. برخورداری از یک طرز تفکر مثبت باعث ایجاد عادات مثبت نیز خواهد شد. در این صورت در هر شرایطی تلاش می‌کنید به‌دنبال بهترین گزینه‌ها باشید.

مقاله پیشنهادی: 11 نکته برای حفظ نگرش مثبت

ویژگی‌های تفکر مثبت:

اکنون که به‌طور کامل متوجه شدید تفکر مثبت چیست باید به سراغ این مسئله برویم که این ویژگی چگونه بروز داده می‌شود. نشانه‌های ظاهری مثبت‌گرایی به اشکال زیر نمایان می‌شوند:

1. خوش‌بینی: به جای اینکه فرد منتظر بنشیند و تصور کند تلاش‌های او هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت برای تلاش و اقدام تمایل نشان خواهد داد.
2. پذیرش: قبول این مسئله که همیشه جریان و اوضاع آنطور که ما می‌خواهیم رقم نمی‌خورد، اما باید از اشتباهاتی که مرتکب شده‌ایم درس بگیریم.
3. انعطاف پذیری: به جای توقف و ماندن در اشتباهات، فرد باید نسبت به اشتباهاتش منعطف باشد و ناامیدی را کنار بگذارد.
4. شکرگزاری: فردی که دارای تفکر مثبت است بابت تمام چیزهای خوبی که در دنیا دارد حس شکرگزاری خواهد داشت.
5. ذهن آگاهی: ذهن را باید آگاه نگه داشت و توانایی تمرکز را تقویت کرد.

این موارد نه تنها ویژگی‌های تفکر مثبت به شما می‌روند بلکه هر کدام از آنها به تنهایی یا مجموعه‌ای از آنها می‌تواند بر حفظ و تقویت مثبت اندیشی به شما کمک کند. اگر با توجه به موارد بالا هنوز هم تصور مبهمی در مورد مثبت‌اندیشی دارید نمونه‌های رفتاری زیر می‌تواند به شما برای روشن شدن موضوع کمک کند.

مثال‌هایی از رفتارهای مثبت:

• با کلمات مثبت به افرادی که در کنارتان هستند انگیزه بدهید.
• برای تغییر فضای موجود، لبخند بزنید.
• حتی با افرادی که نمی‌شناسید رفتاری دوستانه و مهربان داشته باشید.
• همانند یک منبع انرژی باشید، در این صورت حتی افرادی که در کنار شما هستند از حس خوب شما بهره‌مند خواهند شد.
• این قضیه را درک کنید که روابط شما نسبت به امور مادی ارجحیت دارند.
• همیشه دلیلی برای شادی داشته باشید.
• مهم نیست شرایط فعلی شما چگونه رقم خورده است، نسبت به آینده دید مثبتی داشته باشید.
• حتی نسبت به یک فرد کاملاً غریبه نیز اظهار ارادت داشته باشید.
• به دیگران نشان دهید که می‌دانید آنها چه کار مهمی انجام می‌دهند.
• شما می‌توانید روز دیگران را بسازید (نه تنها بچه‌ها محتاج این هستند که روزشان به خوبی ساخته شود بلکه افراد بزرگسال نیز نیازمند این هستند که روز خاص و ویژه‌ای داشته باشند.)
• شکایت در مورد ناعادلانه بودن برخی اتفاقات تنها هدر دادن زمان و انرژی می‌باشد.
• اجازه ندهید منفی گرایی دیگران، بر شما اثرگذار باشد.

مقاله پیشنهادی: چگونه مثبت ‌اندیشی را جایگزین بدبینی کنیم؟

چرا نگرش مثبت کلید اصلی موفقیت به شمار می‌رود؟

اکنون تصور جامع‌تری نسبت به مثبت‌اندیشی برای شما ایجاد شده است و می‌توان به سراغ این سؤال مهم و کلیدی رفت: برخورداری از نگرش مثبت چه نفعی خواهد داشت؟ چرا مثبت‌اندیشی برای ایجاد تغییر در زندگی از چنین جایگاه مهمی برخوردار است؟ همه ویژگی‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد زنجیره وار با هم در ارتباط هستند. به‌عنوان مثال ذهن آگاهی و انعطاف‌پذیری موجب کیفیت بهتر زندگی می‌شوند، حس پذیرش و شکرگزاری موجب می‌شوند شما از یک زندگی «معمولی و روتین» به یک زندگی «خوب و بهتر» ارتقا پیدا کنید.

اهمیت تفکر درست و شایسته

منظور از افکار درست این نیست که در هر زمان و هر شرایطی تفکر مثبت داشته باشید. به‌عبارت دیگر، لازم نیست دائماً شاد و خندان باشید و تمام موارد منفی یا ناخوشایند را نادیده بگیرید. در واقع باید بنابر شرایط، موارد منفی و مثبت را در نظر بگیرید و به طور کلی نگرشی خوش‌بینانه داشته باشید. تفکر درست به این معنا است که شما باید در مواقعی که حس بد یا ناخوشایندی دارید و احساسات بدی شما را درگیر کرده است کنترل درستی نسبت به خودتان داشته باشید. در این مواقع شاید احساس کنید کنترل افکار و احساساتی که در ذهن شما شکل گرفته‌اند اندکی سخت و طاقت‌فرسا باشد اما انتخاب نحوه مدیریت آنها قطعاً بر عهده شما خواهد بود. اگر انتخاب شما این باشد که بدبینانه و با حس منفی به شرایط نگاه کنید نه تنها کنترل بر اوضاع و شرایط را از دست خواهید داد بلکه در ناراحتی و ناامیدی غوطه‌ور خواهید شد.

نگرش مثبت چه عواقبی را به دنبال خواهد داشت؟

فارغ از افزایش مهارت و منابع انسانی، تقویت تفکر مثبت منافع دیگری نیز خواهد داشت. از جمله اینکه می‌توانید به‌طور کلی سلامتی بهتری داشته باشید، توانایی شما در کنترل استرس افزایش می‌یابد و حال روحی بهتری خواهید داشت. متخصصان بر این باور هستند که تفکر و نگرش مثبت موجب افزایش طول عمر خواهد شد، میزان افسردگی و سطح ناامیدی را کاهش می‌دهد، مقاومت شما در برابر بیماری‌ها و ناملایمات افزایش می‌یابد و در نهایت به‌طور کلی چه از لحاظ جسمی و چه روحی در شرایط بهتری قرار خواهید گرفت. مهارت تحمل شما در زمان مواجهه با سختی‌ها و چالش‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند. شاید پیش از این نیز تاحدودی از این ویژگی‌ها اطلاع داشته‌اید. بهتر است مثال‌هایی ارائه شود تا به‌طور جزئی‌تر با برخی نمونه‌ها آشنا شوید. به طور مشخص برخورداری از نگرش مثبت از جمله؛ خوش‌بینی و انعطاف‌پذیری می‌تواند برای هر فرد و در هر جامعه‌ای نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد. در یک مطالعه به این موضوع پرداخته شده است که رابطه مستقیمی میان شادی و فواید آن برای کارمندان وجود دارد. ترویج نگرش مثبت در محل کار نه تنها موجب مزایایی برای کارمندان می‌شود بلکه منافعی برای سازمان نیز خواهد شد:

• کارمندانی که شادتر هستند نسبت به سایر کارمندان بازدهی بالاتری دارند.
• فروشندگانی که شادتر هستند نسبت به سایر همکاران، فروش بیشتری خواهند داشت
• کارمندان شادتر نسبت به دیگران خلاق‌تر هستند.
• کارمندان شادتر از دیدگاه مافوقشان با نگاه مثبت‌تری دیده می‌شوند.
• کارمندان شادتر به احتمال کمتر درگیر مسائلی از قبیل انفصال از خدمت یا تعدیل نیرو می‌شوند.
• کارمندان شادتر بیش از سایر کارمندان درآمد خواهند داشت.

با توجه به این موارد و البته نکات بی‌شمار دیگر می‌توان گفت نگرش مثبت فواید بسیاری برای سازمان و خود فرد خواهد داشت.

مقاله پیشنهادی: ساخت افکار مثبت

اهمیت نگرش مثبت برای مدیران سازمان‌ها

از آنجا که اهمیت برخورداری طرز تفکر مثبت برای فرد روشن شد به سادگی می‌توان به اهمیت آن برای جایگاه مدیران پی‌برد. یکی از محققان این حوزه چهارچوبی برای مدیریت مثبت‌نگر ارائه کرده است. این اصل بر این اساس است: «مدیرانی که نگرش مثبتی نسبت به خودشان دارند بهتر می‌توانند در نقش مدیریتی مؤثر واقع شوند. آن‌ها نه تنها می‌توانند درک درستی از شرایط داشته باشند و مدیریت درستی را به اجرا بگذارند بلکه می‌توانند الگویی برای همکاران و کارمندانشان باشند و آنها را نیز به سمت و سوی مثبت نگری سوق دهند».  

نکاتی برای ایجاد و حفظ نگرش مثبت در زندگی و محیط کار

با جستجویی ساده در اینترنت متوجه خواهید شد که هزاران پیشنهاد برای به‌دست آوردن نگرش مثبت وجود دارد. برخی از بهترین و موثرترین این نکات در ادامه عنوان خواهد شد:

• روز خودتان را با عبارات تأکیدی مثبت شروع نمایید.
• بر چیزهای خوبی که دارید تمرکز کنید، هرچند کوچک هستند.
• حتی در شرایط بد نیز به دنبال نکات جذاب باشید.
• شکست‌ها را همانند درس بدانید و از آنها یاد بگیرید.
• گفتگوهای منفی خودتان را به گفتگوهای مثبت تبدیل کنید.
• به جای اینکه خودتان را در آینه گذشته نگاه کنید و زمان را به دلیل تمرکز بر آینده از دست بدهید، بر همین حالا متمرکز شوید.
• درصدد یافتن دوست، مربی و همکاری باشید که نگرش مثبت داشته، حامی و مشوق شما باشد.

برایان تریسی؛ نویسنده، سخنران و مربی در زمینه موفقیت، نکات ذکر شده را تائید و اضافه می‌کند:

1. به خاطر داشته باشید که واکنش‌های شما مشخص کننده نتایج نهایی شرایط هستند.
2. برای حذف یا دور کردن افکارمنفی از خودتان لازم است از عبارات یا جملات تأکیدی مثبت استفاده کنید.
3. با شکرگزاری بابت داشته‌هایتان و فکر کردن به این که افرادی که در دایره شما قرار دارند می‌توانند بهترین‌های شما باشند، می‌توانید شادی را برای خودتان به ارمغان بیاورید.
4. در مواجهه با چالش‌ها یا زمانی که اوضاع بر وفق مرادتان نیست، خودتان را وادار به حفظ نگرش مثبت کنید.

عبارات تأکیدی مثبت چیست؟

نمونه‌هایی از عبارات تاکیدی که به شما در ایجاد نگرش مثبت کمک می‌کند می‌تواند شامل نمونه‌های زیر باشد:

1. من برای انجام این پروژه خلاقیت‌های بسیاری دارم.
2. رئیس و همکارانم از پروژه من استقبال خواهند کرد.
3. من می‌توانم این پروژه را انجام دهم.
4. افراد حاضر در تیم برای ایده و نظرات من ارزش قائل خواهند شد.
5. من در زندگی و کار صداقت دارم.
6. دوست دارم وظایف و پروژه‌هایی را که به من سپرده می‌شود به موقع انجام دهم.
7. به خاطر شغلی که دارم شکرگزار هستم.
8. از کارکردن با تیم و همکارانم لذت می‌برم.
9. من می‌توانم به خوبی مدیریت این تیم را داشته باشم.

چه عادت‌هایی موجب ایجاد نگرش مثبت می‌شوند؟

• در برخورد با چالش‌ها و شرایط سخت، آن‌ها را به عنوان به‌دست آوردن فرصتی برای رشد و پیشرفت ببینید.
• در صورت عدم پذیرش از جانب دیگران، نیمه پر لیوان و جوانب مثبت آن را ببینید.
• از کلمات مثبت برای توصیف زندگی‌تان استفاده کنید.
• اجازه ندهید افکار منفی دیگران بر شما اثر بگذارد.
• هرگاه با مشکلی مواجه شدید به دنبال راه حل‌های آنها باشید.
• موجب شادی و خنده دیگران شوید.
• از خودتان بپرسید: « آیا تفکرات من به‌طور مثبت است» در این مورد می‌توانید از تست‌های استاندارد استفاه کنید تا متوجه شوید در چه جایی قرار گرفته‌اید.

• در هنگام صحبت کردن و مکالمه با دیگران از کلمات مثبت استفاده کنید تا ذهن شما با اطلاعات مثبت تقویت شود.
• با توجه و تمرکز بر اخبار و وقایع مثبت، توانایی ذهن را در مثبت نگری افزایش دهید.
• با تماشای ویدئوهای انگیزشی و جذاب برای خودتان لحظات شاد و مثبت خلق کنید.
• موفقیت‌هایی را که به‌دست آورده‌اید کوچک نشمارید و قدر تلاش‌هایی را که برای رسیدن به خواسته‌هایتان انجام داده‌اید بدانید.
• تفکر «همه یا هیچ» را کنار بگذارید. از آنجا که به ندرت می‌توان شرایطی را به‌دست آورد که همه چیز در آن خوب باشد باید این نوع نگاه به زندگی را تغییر دهید.