آنچه در این مقاله می خوانید:

• نحوه مواجهه با مشکلات را بیاموزید
• مسیر رسیدن به هدف خود را تغییر دهید
• از افراد منفی دوری کنید
•  عبارات تاکیدی مثبت را با خودتان تکرار کنید

راز قوی بودن در برابر مشکلات زندگی

آیا برای شما هم پیش آمده است که در انجام دادن کاری با شکست مواجه شده‌اید یا راه را اشتباه رفته باشید، در نتیجه به جای پیشرفت کردن، دچار پسرفت شده باشید؟ نگران نباشید، چون از این نظر تنها نیستید.

حتی افراد مشهوری مثل آلبرت اینشتین و ادیسون هم در زندگی خود با دشواری‌هایی رو به رو بوده‌اند. با این حال، این افراد در مقابل مشکلات انعطاف پذیری نشان داده‌اند و توانسته‌اند دوباره به روال عادی برگردند.

در طرف مقابل، برخی دیگر از افراد وقتی در موقعیت دشواری گرفتار می‌شوند، برای خارج شدن از آن تلاشی نمی‌کنند و در همان شرایط باقی می‌مانند. آنچه این دو گروه را از یکدیگر متمایز کرده است، نحوه واکنش نشان دادن آنها به اتفاقات پیش آمده است.

فرهنگ واژگان مریام-وبستر، انعطاف پذیری را «توانایی فرد در بازیافتن خود یا انطباق‌پذیری راحت با تغییرات یا شرایط دشوار» تعریف کرده است. خوشبختانه، انعطاف‌پذیری مهارتی قابل یادگیری است.

در این مقاله قصد داریم شما را با 13 استراتژی ایجاد انعطاف‌پذیری آشنا کنیم که به کمک آن‌ها می‌توانید بر موانع زندگی غلبه کنید.

1. نحوه مواجهه با مشکلات را بیاموزید

به گفته گینزبرگ، نویسنده کتاب Building Resilience in Children and Teens، اولین فاکتور مهم در ایجاد انعطاف پذیری، داشتن مهارت رو به رو شدن با مشکلات است. بنابراین افراد جوانی که می‌خواهند به موفقیت دست یابند، باید مهارت‌های مقابله با موقعیت‌های دشوار را در خود ایجاد کنند.

البته این موضوع برای افراد بزرگسال هم مصداق دارد. وقتی توانایی مواجهه با مشکلات را در خود ایجاد کنید، با دیدن اولین مانع پا پس نمی‌کشید، بلکه به دنبال یافتن راه حل برای آن خواهید بود.

2. اعتماد به نفس خود را افزایش دهید

دومین فاکتور برای ایجاد انعطاف پذیری، داشتن اعتماد به نفس یا همان باور به توانایی‌های خود است. نتیجه مطالعات نشان می‌دهد نوع نگاه شما به توانایی‌هایتان، از خود توانایی‌هایتان مهم‌تر است.

در این جا یک مثال می‌زنیم. طبق گفته دکتر کارول دوک، از روانشناسان مشهور، وقتی خودتان را به خاطر باهوش بودن ستایش می‌کنید یا به فرزندانتان می گویید که باهوش هستند، "نگرش ثابتی" در شما شکل خواهد گرفت که باعث می‌شود تصور کنید سطح توانایی‌هایتان ثابت و غیر قابل تغییر است.

در این صورت، وقتی مثلاً در امتحانی موفق نمی‌شوید، احساس شکست می‌کنید، چون تصور می‌کنید میزان هوش و استعداد شما برای دست‌یابی به موفقیت کافی نبوده است.

در طرف مقابل، وقتی همزمان هم خودتان را تحسین می‌کنید و هم سخت تلاش می‌کنید، «نگرش رشد» در شما ایجاد می‌شود. یعنی به این باور می‌رسید که هوش یک متغیر ثابت نبوده و قابل افزایش است.

بنابراین وقتی در امتحان نمره بدی می‌گیرید، اما در عین حال باور دارید که می‌توانید سطح هوش خود را افزایش دهید، به آن امتحان به چشم یک چالش نگاه کرده‌اید. در نتیجه با صرف وقت و تلاش بیشتر، دفعه بعد نمره بهتری کسب خواهید کرد.

شما در هر شرایطی که قرار داشته باشید اعم از این که در رقابت ورزشی شرکت کرده باشید، پدر یا مادر باشید، کسب و کاری را راه اندازی کرده باشید و غیره، وقتی می‌توانید پس از شکست از جای خود بلند شوید که مایندست یا نگرش خود را در جهت رشد کردن تغییر دهید.

وقتی به این نتیجه برسید که از راه تلاش می‌توانید توانایی‌هایتان را افزایش دهید، به تدریج عملکرد شما در کار، تحصیل و زندگی بهتر خواهد شد.

3. مسیر رسیدن به هدف خود را تغییر دهید

وقتی با شکست مواجه می‌شوید، به جای این که عقب نشینی کنید، به دنبال یافتن راه دیگری برای رسیدن به هدف خود باشید. مثلاً فرض کنیم هدف شما افزایش مهارت صحبت کردن به زبان انگلیسی باشد. در این صورت باید تحت آموزش قرار بگیرید.

با مراجعه به آموزشگاه متوجه می‌شوید که کلاس مورد نظر شما سه روز در هفته تشکیل می‌شود. این در حالی است که ساعت کلاس همان زمانی است که شما سرکار هستید. در این صورت به جای این که از دنبال کردن هدف خود ناامید شوید، به دنبال یافتن راه حل دیگری باشید.

مثلاً می‌توانید در دوره‌های آنلاین ثبت نام کنید و ساعت شرکت در آن کلاس‌ها را با زمان مورد نظر خود هماهنگ کنید.

نتیجه پژوهش دو محقق به نام‌های دیو فلدمن و دایان درهر نشان داد اگر وقتی افراد برای خود هدف انتخاب ‌کنند، سه گامی که آنها را به هدف می‌رساند به همراه سه مانعی که بر سراهشان وجود خواهد داشت را تصور کنند و سپس سه استراتژی برای غلبه بر آنها پیدا کنند، می‌توانند مشکلات زندگی خود را با موفقیت پشت سر بگذارند و به هدف‌های خود دست یابند.

پس از همین حالا هدف معناداری برای خود در نظر بگیرید و مشخص کنید در صورت برخورد با موانع، از چه راه‌های دیگری می‌توانید به هدف خود دست یابید. فراموش نکنید برای هر خواسته‌ای حتماً راهی هست.

مقاله پیشنهادی: 10 راه حل خلاقانه برای مشکلات زندگی

4. استعدادهای خود را تقویت کنید

همه ما انسان‌ها، با مجموعه‌ای از توانایی‌ها به دنیا آمده‌ایم که هیچ کس دیگری در دنیا واجد آنها نیست. البته برای شکوفا کردن این استعدادها و به کارگیری آن‌ها، باید خود را ملزم به مطالعه و تمرین بدانید. در این صورت توانایی‌ها و اعتماد به نفس شما افزایش خواهد یافت.

شاید در نگاه اول این کار دشوار به نظر برسد، اما در حقیقت بسیار جالب و سرگرم کننده است، چون هیچ چیز به اندازه پیدا کردن مهارت در انجام کاری که دوست دارید، به شما احساس خوشایندی نخواهد داد.

برای افزایش اطلاعات و توانایی خود در زمینه‌های مورد علاقه‌تان می‌توانید ویدئوهای یوتیوب تماشا کنید، کتاب بخوانید یا در دوره‌ها و کلاس‌های مربوطه شرکت کنید.

حتی اگر این کار را به صورت سرگرمی یا برنامه جنبی انجام می‌دهید، تقویت مهارت‌های درونی به شما انرژی و مهارت لازم برای غلبه بر چالش‌های زندگی را خواهد بخشید.

5. از افراد مثبت اندیش کمک بگیرید

برقراری ارتباط مثبت با دیگران، یکی دیگر از راه‌های حفظ قدرت و انعطاف پذیری در زندگی است. دکتر گینزبرگ، والدین را تشویق می‌کند که امنیت لازم را به کودکان و نوجوانان خود ببخشند تا آنها بتوانند روی پای خود بایستند و راه‌های خلاقانه‌ای برای حل مشکلات پیدا کنند.

افراد بزرگسال نیز به همین اندازه به تشویق و ارتباطات نیاز دارند. نباید تصور کنید که پشتیبانی خواستن از دیگران به معنی ضعف است. حتی قوی‌ترین اشخاص نیز وقتی احساس خطر می‌کنند و متوجه می‌شوند نمی‌توانند به تنهایی از پس رفع آن بر نمی‌آیند از کمک دیگران استفاده می‌کنند.

در داستان‌های تخیلی مثل کاپیتان آمریکا، مرد آهنی، هالک و غیره نمونه این مساله را می‌توانید مشاهده کنید. پس همیشه اطراف خود را با دوستان و آشنایانی پر کنید که از نظر طرز فکر شبیه شما هستند، علاقه مند به کمک کردن به شما بوده و با پشتیبانی آن‌ها می‌توانید در مسیر رسیدن به هدف‌هایتان باقی بمانید.

6. از افراد منفی دوری کنید

به همان اندازه که بودن در کنار افراد مثبت مهم است، دوری کردن از افراد منفی نیز اهمیت دارد. اگر در زندگی شما کسانی هستند که همیشه هدف‌های شما را دست نیافتنی جلوه می‌دهند، مطمئناً باید خود را از آنها دور کنید.

این افراد به خاطر احساس بی کفایتی خودشان، می‌خواهند دیگران را نیز از رسیدن به هدف‌هایشان باز دارند. این در حالی است که اگر انسان خود را فردی توانا بداند، لزومی ندارد در برابر هدف‌های دیگران احساس خشم و ناراحتی کند یا بخواهد آنها را کنترل کند.

بنابراین وقتی افراد سعی در دور کردن شما از هدف‌هایتان می‌کنند، نشانه ضعف آنها است نه شما.

7. به ارزش‌های خود پایبند باشید

به این منظور، فهرستی از ارزش‌های خود تهیه کنید و سعی کنید همیشه به آنها پایبند بمانید. اگر با خودتان رو راست باشید و حرف و عملتان یکی باشد، می‌توانید دوران سختی را با موفقیت پشت سر بگذارید.

8. با دیگران مهربان باشید

سعی کنید وسایل راحتی و رفاه دیگران را فراهم کنید، زیرا کوچکترین مهربانی و لطف به دیگران می‌تواند تاثیرات مثبت زیادی در زندگی شما  به وجود آورد.

طبق گفته دکتر تالیا اشتاین برگ: «نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد که مهربانی کردن به دیگران یا دریافت آن یا حتی مشاهده صحنه مهربانی دو نفر به یکدیگر، باعث افزایش ترشح هورمون شادی آور سروتونین می‌شود.

این انتقال دهنده عصبی باعث تنظیم خلق و خوی مغز می‌شود. مهربان بودن با دیگران، باعث افزایش شادی شما شده و به شما آرامش می‌بخشد. در این صورت در موقعیت‌های دشوار، همچنان می‌توانید تمرکز خود را حفظ کنید.

برای نشان دادن لطف و مهربانی خود به دیگران لازم نیست حتماً کارهای بزرگی انجام دهید. مثلاً می‌توانید به یکی از دوستانتان که مدت‌ها است از او  خبر ندارید، تلفن بزنید یا چند ساعتی را در کنار پدر و مادر خود سپری کنید.

9. به موسیقی مورد علاقه‌تان گوش کنید

یکی از استراتژی‌های مهم برای ایجاد انعطاف پذیری، غلبه بر استرس است. گوش کردن به موسیقی مورد علاقه¬تان هم یکی از راه‌هایی است که به کاهش استرس شما کمک می‌کند.

نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد این کار باعث ترشح دوپامین می‌شود که خود یک انتقال دهنده عصبی در مغز بوده و باعث ایجاد احساس شادی در شما می‌شود. وقتی خوشحال باشید، قدرت سازماندهی اطلاعات در شما افزایش می‌یابد، خلاقانه‌تر می‌توانید فکر کنید و توانایی بیشتری برای حل مساله خواهید داشت.

10. عبارات تاکیدی مثبت را با خودتان تکرار کنید

وقتی کار اشتباهی از شما سر می زند، صدای انتقادگر درونی‌تان شروع به حرف زدن می‌کند و شما را فرد نالایق و بی کفایت می‌نامند. البته توجه داشته باشید استرسی که این افکار در شما ایجاد می‌کند، اصلاً به معنی درست بودن آنها نیست.

نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد اگر عبارت‌های مثبتی مثل «به راهت ادامه بده» و «تو می‌توانی» را جایگزین جملات منفی کنید، دوباره می‌توانید به مسیر موفقیت خود بازگردید.

11. ترس خود را به هیجان تبدیل کنید

وقتی موضوعی باعث ترس شما می‌شود، دستگاه اعصاب سمپاتیک شما آماده جنگیدن یا فرار کردن می‌شود. آیا می‌دانستید وقتی می‌ترسید، واکنش‌های فیزیولوژیکی شما دقیقاً مانند وقتی است که هیجان زده هستید.

دفعه بعدی که کف دست تان به خاطر ترس و استرس عرق کرد، این واکنش را به عنوان هیجان تفسیر کنید و سعی کنید از انرژی عصبی خود بر انجام درست کاری که می‌خواهید انجام دهید استفاده کنید. حال این کار ممکن است حرف زدن در جمع، شرکت در مصاحبه شغلی یا انجام یک رقابت ورزشی باشد.

وقتی صدای انتقادکننده درونی شما افکار محدود کننده‌ای را به ذهن شما وارد می‌کند، به این معنا است که شما در آستانه دست یابی به فرصت جدیدی برای رشد هستید. بنابراین از این فایده آدرنالین استفاده کنید.

12. افکار خود را بنویسید

طبیعتاً انسان بعد از این که تجربه ناخوشایندی را پشت سر می‌گذارد، تا مدت‌ها در مورد آن فکر می‌کند. با این حال، نتیجه پژوهش دکتر جیمز پِنبِیکر نشان می‌دهد نوشتن افکار و تجربه‌های ناخوشایند باعث بهبود وضعیت جسمی و روانی می‌شود.

توصیه می‌کنیم 4 روز متوالی و هر روز به مدت 20 دقیقه، افکار و احساساتی که درباره یک اتفاق بد داشته‌اید را بنویسید. پس از آن حتماً به لحاظ جسمی و روحی احساس قدرت بیشتری خواهید کرد.

13. دست از قضاوت خود بردارید

یکی دیگر از فاکتورهایی که به ایجاد انعطاف پذیری در شما کمک می‌کند، این است که یاد بگیرید چطور زندگی خود را کنترل کنید. کارل پائول راینهولد نیبور، فیلسوف آلمانی آمریکایی به درستی گفته است که باید آنچه نمی‌توانیم تغییر دهیم را بپذیریم و آنچه را می‌توانیم تغییر دهیم و تفاوت این دو از یکدیگر را تشخیص دهیم.

رعایت یک رژیم غذایی متعادل و به اندازه خوابیدن به شما کمک می‌کند تا انرژی از دست رفته خود در زمان‌های سختی را دوباره به دست آورید.

همه ما در زندگی خود دچار شکست می‌شویم، اما نحوه واکنش ما به این شکست‌ها است که مشخص می‌کند آیا در ادامه راه به موفقیت دست خواهیم یافت یا نه.

اگر تلاش کنید که از اشتباه‌های خود درس بگیرید و نگرش خود را به سمت رشد سوق دهید، موفقیت شما در هر زمینه‌ای تضمین شده خواهد بود، به ویژه اگر راه‌های دیگری برای رسیدن به هدف خود پیدا کنید و با افرادی نشست و برخاست کنید که به توانایی‌های شما ایمان داشته باشند.

وقتی فشار زیادی بر خودتان احساس می‌کنید یا دچار استرس می‌شوید، شروع به نوشتن درباره آن کنید، به موسیقی مورد علاقه‌تان گوش کنید، جملات تاکیدی مثبت به خودتان بگویید و ترستان را به هیجان تبدیل کنید.

انجام حتی دو مورد از این کارها، به شما در به دست آوردن دوباره اعتماد به نفس، هیجان و اشتیاق کمک خواهد کرد. و سرانجام این که به راهتان ادامه دهید تا موفق شوید.