خلاصه ای از مقاله
امروزه با گسترش اینترنت و وسایل الکترونیکی جدیدی که در زمینه کتاب خوانی به بازار آمده است، مطالعه شکل جدیدی به خود گرفته است و برخی از افراد، نسخه دیجیتالی کتاب‌ها را به شکل چاپی آن ترجیح می‌دهند. در ادامه، ابتدا به تعریف اختلال وسواس مطالعاتی می‌پردازیم و سپس راههای جلوگیری از وسواس مطالعاتی را مطرح می‌کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
راههای پیشگیری از وسواس مطالعاتی
در این مقاله قصد داریم به معرفی اختلالی به نام وسواس مطالعاتی بپردازیم. همانطور که می‌دانید مطالعه کردن فواید زیادی دارد. این کار، نه تنها به افزایش سطح اطلاعات شما کمک می‌کند بلکه باعث افزایش توانایی‌های ذهنی شما نیز می‌شود. از طرفی وقتی غرق خواندن کتاب مورد علاقه‌تان می‌شوید، ذهن شما ناخودآگاه از مسائل ناراحت کننده بیرونی رها شده و برای مدتی آنها را فراموش می‌کند.
همچنین کتاب خواندن به ویژه در زمان خواب و زیر نور ملایم، مغز را برای یک خواب راحت آماده می‌کند. البته امروزه با گسترش اینترنت و وسایل الکترونیکی جدیدی که در زمینه کتاب خوانی به بازار آمده است، مطالعه شکل جدیدی به خود گرفته است و برخی از افراد، نسخه دیجیتالی کتاب‌ها را به شکل چاپی آن ترجیح می‌دهند. در ادامه، ابتدا به تعریف این اختلال می‌پردازیم و سپس راههای جلوگیری از وسواس مطالعاتی را مطرح می‌کنیم.
وسواس مطالعاتی چیست؟
به طور کلی، وسواس چه از نوع فکری یا عملی، نتیجه احساس اضطراب است که باعث می‌شود مغز انسان او را وادار به انجام چند باره یک کار کند. همزمانی مطالعه با فکر کردن، یکی از دلایل شایع ایجاد وسواس مطالعاتی است. به این معنی که شخص هنگام مطالعه به ویژه برای امتحان، در فکر تفریحاتی است که می‌خواهد بعد از آزمون انجام دهد یا به اتفاقاتی فکر می‌کند که ممکن است در اثر نگرفتن نتیجه خوب در امتحان بیفتد. هنگام مطالعه ممکن است متوجه مطلب خوانده شده نشوید یا احساس کنید که فوراً از ذهنتان پاک شده‌اند. یعنی با این که چشم شما کلمات را می‌بیند و تشخیص می‌دهد اما احساس می‌کنید اصلاً درکی از آن مطلب نداشته‌اید. به همین خاطر مجدداً آن را می‌خوانید.
در مواردی که عوامل برهم زننده تمرکز، مانند سر و صدای زیاد در محیط وجود داشته باشد، این حالت طبیعی است اما اگر در شرایطی غیر از این حضور داشتید و متوجه مطلب هم شدید، اما احساس کردید که باید دوباره آن را بخوانید، در واقع دچار وسواس مطالعاتی شده‌اید. این حالت، بیشتر در میان دانشجویان و دانش آموزان دیده می‌شود. چون آنها باید در مدت زمان محدودی، مطالب زیادی را به ذهن خود بسپارند. به همین خاطر از یک طرف نگران هستند که آیا وقت کافی برای خواندن تمام مطلب خواهند داشت یا نه.
همین وضعیت، باعث ایجاد اضطراب در آنها می‌شود. از سوی دیگر، می‌خواهند مطالب را کاملاً متوجه شوند. به همین خاطر ممکن است بر روی یک مطلب بیش از اندازه توقف کنند. در نتیجه، سرعت مطالعه‌شان به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد و بنابراین ممکن است برای خواندن 3 صفحه، بیش از یک ساعت وقت بگذارند.
راههای مقابله با وسواس مطالعاتی
برای آن که بتوانید این اختلال را در خودتان از بین ببرید، باید عواملی که باعث بروز آن می‌شوند را شناسایی کنید و تأثیر آنها را به حداقل برسانید. در این جا چند روش جلوگیری از وسواس مطالعاتی را به شما معرفی می‌کنیم:
1. محیط مناسبی را برای مطالعه انتخاب کنید
شاید در نگاه اول، انتخاب محیط، ارتباطی به بحث وسواس مطالعاتی نداشته باشد اما در واقع برای این که بتوانید در کمترین زمان، حجم بیشتری از مطالب را یاد بگیرید، باید شرایط مطالعه را برای خودتان فراهم کنید. امروزه تأثیر محیط و شرایط دمایی مناسب برای مطالعه کردن، مساله ای کاملاً ثابت شده است. محلی که برای مطالعه در نظر می‌گیرید باید از نور کافی برخوردار باشد و عوامل برهم زننده حواس، مثل تلویزیون یا گوشی موبایل در آن وجود نداشته باشد. همچنین به لحاظ دمایی نیز باید متعادل باشد. یعنی نه بیش از اندازه گرم و نه بیش از اندازه سرد باشد. زیرا در حالت اول دچار احساس کلافگی و خواب آلودگی می‌شوید و در حالت دوم، تمرکز کافی برای مطالعه کردن ندارید و دائماً به دنبال راهی برای گرم کردن خود هستید. همچنین سعی کنید مکانی که برای مطالعه انتخاب می‌کنید ثابت باشد، زیرا برای مغز شرطی می‌شود و وقتی وارد آن می‌شوید می دانید که باید صرفاً مطالعه کنید.
2. حین مطالعه، مرحله به مرحله پیش بروید
هنگامی که قصد خواندن مطلبی را دارید، ابتدا یک پیش مطالعه سریع انجام دهید. یعنی تیترهای اصلی و یکی دو سطر هر پاراگراف را بخوانید. پس از آن شروع به خواندن عمقی و خط به خط هر پاراگراف کنید و پس از خواندن آن، به ابتدای پاراگراف برنگردید و با همین روش پاراگراف‌های بعدی را مطالعه کنید. با این روش، هم تمام مطلب را خط به خط و دقیق خوانده‌اید و هم دیگر نیازی به بازگشتن و مرور مطالب خوانده شده ندارید.
3. برای مطالعه برنامه ریزی کنید
کارها را صرف نظر از دشواری یا سادگیشان، با برنامه انجام دهید. البته باید مدت زمانی که می‌خواهید برای هر کار صرف کنید را هم مشخص کنید. در این صورت می دانید که باید یک مطلب را در وقت مشخص خود بخوانید و پس از پایان زمان، دیگر به خواندن ادامه ندهید. به این صورت احتمالاً تمام تلاشتان را خواهید کرد که مطلب را در همان زمانی که در اختیار دارید به خوبی متوجه شوید.
مقاله پیشهادی: مطالعه و موفقیت
4. خلاصه برداری کنید
یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش راندمان مطالعه این است که مطالب را خلاصه نویسی کنید. این کار به شما کمک می‌کند که بعد از پایان زمان مطالعه، چکیده‌ای از موضوعی که خوانده‌اید را در اختیار داشته باشید و در مواقعی که کاری برای انجام دادن ندارید، آنها را مرور کنید. به این ترتیب نیازی به دوباره خواندن کل مطلب وجود نخواهد داشت. وقتی خلاصه نویسی می‌کنید، سعی کنید از کلمات خودتان استفاده کنید. همچنین لازم نیست در آن، جزئی‌ترین مطالب را هم بیاورید. چون اگر قرار به انجام چنین کاری بود، بهتر است کل موضوع را از روی خود کتاب بخوانید. برای این که از حداقل کلمات برای خلاصه برداری استفاده کنید، توصیه می‌کنیم از علائم اختصاری و نمودارها استفاده کنید.
5. از مصداق‌های بیرونی استفاده کنید
اصولاً یکی از دلایل اختلال وسواس مطالعاتی این است که احساس می‌کنید مطلبی که خوانده‌اید سریع از ذهنتان پاک می‌شود یا درست متوجه آن نمی‌شوید. یک راه مقابله با این حالت این است که وقتی مطلبی را می‌خوانید، برای آن مصداق و مثالی در دنیای بیرون پیدا کنید، در این صورت احتمال فراموش شدن مطلب بسیار کمتر خواهد بود و نیاز به بازخوانی و تکرار آن را کمتر احساس خواهید کرد.
6. مطالب خوانده شده را برای دیگران بازگو کنید
اصولاً یکی از بهترین راههای ماندگار شدن مطلب در ذهن این است که آن را برای دیگران بازگو کنید. با این کار، علاوه بر این که اطلاعات مفید خود را به دیگران منتقل می‌کنید، آن را برای خودتان هم تکرار می‌کنید. وقتی می‌بینید که توانسته‌اید آن را برای دیگران به طور کامل تعریف کنید، خودتان هم مطمئن می‌شوید که آن را به خوبی یاد گرفته‌اید و دیگر نیازی به مرور دوباره مطلب مشاهده نمی‌کنید
7. واقع بین باشید
منظور از واقع بینی این است که بر اساس توانایی‌ها و مدت زمانی که در اختیار دارید و همچنین سختی مطلبی که در حال مطالعه آن هستید از خودتان انتظار یادگیری داشته باشید. مثلاً اگر در حال آموختن یک زبان خارجی هستید که هیچ پیشینه ذهنی نسبت به آن ندارید، نباید انتظار داشته باشید که در مدت زمان کوتاهی، مطالب زیادی را به خاطر بسپارید. بلکه به خاطر داشته باشید که یادگیری یک فرآیند تدریجی و مرحله به مرحله است و لازم نیست در مدت زمان کوتاهی، حجم زیادی از مطالب را به ذهن بسپارید و مرتب آنها را مرور کنید. در عوض باید کیفیت مطالعه خود را بالا ببرید، یعنی سعی کنید یک مطلب را تا اندازه‌ای که مطمئن شده‌اید در ذهنتان جای گرفته است، تکرار کنید و سپس مطلب جدیدی را شروع کنید.
مطالعه، زمانی کارآمد و مفید خواهد بود که با علاقه و بدون عجله صورت گیرد. چون در این صورت، دچار استرس خواهید شد و مطالبی که خوانده‌اید هم از ذهنتان پاک خواهند شد. به منظور جلوگیری از این حالت، برای مطالعه خود برنامه ریزی کنید. هنگام مطالعه سعی کنید ذهنی آرام و بدون تشویش داشته باشید. خلاصه برداری انجام دهید و زمان‌های مشخصی را برای مرور کردن در نظر بگیرید. به خاطر داشته باشید که داشتن وسواس اعم از این که به صورت تکرار یک کار یا فکر باشد، کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
امیدواریم با ارائه این مطالب به پیشبرد اهداف شما کمک شایانی کرده باشیم. اگر شما دوست عزیز و همراه گرامی سایت عزت خواه دات کام مشتاق هستید در زندگی شخصی و کاری عملکرد بهتری داشته باشید، یک پیشنهاد ارزشمند برای شما داریم و آن مطالعه مقاله آشنایی با دوره پاراسل زندگی و تماشای ویدیو معرفی این دوره است. در پاراسل زندگی با روشی کاربردی برای ساخت یک زندگی ایده‌آل با شما همراه خواهیم بود.
لطفا شکیبا باشید !
پاسخ به نظر