چطور هدف انتخاب کنیم؟

همه انسان‌ها در زندگی خود هدف‌ها و آرزوهایی دارند، اما ظاهراً تنها عده کمی می‌توانند به آنها دست یافته و موفق شوند. آیا تا به حال به علت این موضوع فکر کرده‌اید؟ این که چرا مثلاً شما و دوست‌تان هدف مشترکی را دنبال می‌کردید، اما در نهایت دوست شما توانست به هدف خود برسد و شما نتوانستید. اگر دوست دارید شما هم به جمع افراد موفق اضافه شوید، توصیه می‌کنیم این مقاله را تا انتها بخوانید، چون در آن اطلاعاتی درباره هدف‌گذاری و دست‌یابی به آنها آورده شده است که شاید قبلاً توجه چندانی به آنها نداشتید. 

هدف گذاری چه کمکی به ما می‌کند؟

زیگ زیگلار، از نویسندگان و سخنرانان بزرگ انگیزشی آمریکا می‌گوید: «آنچه از رسیدن به اهداف نصیبتان می‌شود، به اندازه شخصیتی که در این مسیر به دست می‌آورید، اهمیت ندارد.» بر اساس اعلام مجله Psychology Today، هدف گذاری، نقش مهمی در دست‌یابی به موفقیت‌های بزرگ دارد. این موضوع با عوامل متعددی مرتبط است از جمله این که هدف گذاری به ما کمک می‌کند:

• فرد مبتکر و کاردانی باشیم.
• در کارهای تیمی عملکرد خوبی داشته باشیم.
• نگاه رو به جلویی داشته باشیم. همانطور که یکی از نویسندگان معروف به نام ریک مک دنیل هم اشاره کرده است: « افرادی که هدف گذاری می‌کنند، آینده و احتمالات آن را مشاهده می‌کنند.» سخن او درست است. وقتی انسان در زندگی خود هدف داشته باشد، درست همانند یک کشتی است که بندر مقصد خود را می‌داند، اما نداشتن هدف در زندگی، همین کشتی را به جسمی سرگردان در آب تبدیل می‌کند. تجربه نشان داده است هدف گذاری منظم، به کسب موفقیت‌های پی‌در‌پی منتهی خواهد شد. در این باره می‌توان این فرض را مطرح کرد که ذهنیت و نگرش این گروه از افراد، نقش بسیار مهمی در موفقیت آنها ایفا می‌کند. در بیشتر موارد، تغییر و نوآوری و نیز میل به خطرکردن همگی در ساخت چنین ذهنیتی موثر است. لحظه‌ای به برخی از افراد مشهور و موفق مثل ریچارد برنسون، راجر فدرر و دواین جانسون فکر کنید. این اشخاص برای محقق کردن رویاهای زندگی خود، همگی از یک شیوه استفاده کرده‌اند و آن هدف گذاری است. شما نیز می‌توانید همین روش را برای زندگی خود به کار بگیرید.

نوشتن یکی از بهترین راه‌های هدف گذاری

همیشه یکی از بهترین شیوه‌های تعیین هدف، نوشتن آنها بوده است. برای این کار راه‌های مختلفی وجود دارد. مثلاً می‌توانید هدف‌های خود را در دفتر یادداشت‌های روزانه‌تان بنویسید یا بر روی یک تکه کاغذ نوشته و در کیف پول خود نگه دارید. راه دیگر این است که آن را در قسمت یادداشت‌های تلفن همراه خود ثبت کنید. با این کار، در واقع دیگر به خواسته‌های خود به چشم آرزو نگاه نمی‌کنید بلکه برای به دست آوردن آنها، واقعاً دست به اقدام می‌زنید. از طرفی تأثیر نوشتن هدف‌ها در به دست آوردن آنها، در تحقیقات علمی نیز به اثبات رسیده است. سال 2015، روانشناسی به نام گایل متیوز اثبات کرد افرادی که هدف‌های خود را می‌نویسند، 33 درصد بیشتر از کسانی که آنها را صرفاً در ذهن خود نگه می‌دارند، در دست‌یابی به آنها موفق هستند. پس اگر شما هم دوست دارید احتمال محقق شدن هدف‌های خود را تا 33 درصد افزایش دهید، آن‌ها را بنویسید.

چه عواملی ماهیت انسان را تعریف می‌کنند؟

آیا تاکنون به این سوال و پاسخ آن فکر کرده‌اید؟ آیا می‌دانید چه عواملی تعریف دقیقی از ماهیت شما به دست می‌دهند و چطور هدف‌های شما در این تصویر جای می‌گیرند؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، لازم است این 5 نکته اساسی را به خاطر داشته باشید:

1. اهداف شما باید بر اساس اصول و ارزش‌های اساسی شما باشند: مثلاً اگر شما برای حفظ سیاره زمین اهمیت زیادی قائل هستید، در نتیجه روش‌هایی که برای تحقق هدف‌های خود در نظر می‌گیرید، باید در راستای حفظ محیط زیست باشد.
2. ارزش‌ها، باورهای اخلاقی فردی شما هستند: با این حال، به خاطر داشته باشید که برخی از این باورها ممکن است در طول زمان تغییر کنند و برخی دیگر در تمام مدت عمر ثابت بمانند.
3. ارزش‌ها، معرف شخصیت و اعتقادات ما هستند: از جمله این که نحوه ارتباط ما با دیگران را نشان می‌دهند، این که می‌خواهیم چه میراثی از خودمان به یادگار بگذاریم. به عبارت دیگر، ارزش‌ها باید یکی از اولین منابع ارجاع برای اهدافی باشند که برای خود در نظر گرفته‌ایم.
4. اهداف مبتنی بر ارزش‌ها، امور مهم و غیر مهم را برای ما مشخص می‌کنند: به عبارت دیگر، وقتی اهداف و ارزش‌های ما همراستا با یکدیگر باشند، می‌توانیم بلافاصله پی ببریم کدام یک واقعاً مهم هستند و کدام یک بی‌اهمیت می‌باشند.
5. اهداف مبتنی بر ارزش، انگیزه فراوانی در ما ایجاد می‌کنند: به این خاطر که به آنها باور داریم و می‌خواهیم تأثیر آنها را در زندگی خود مشاهده کنیم. آیا تا به حال چنین تجربه‌ای در زندگی خود داشته‌اید؟ شاید وقتی کاپیتان تیم بسکتبال یا گروه سرود مدرسه خود را به عهده داشتید، چنین حالتی را تجربه کرده باشید.
6. وقتی اهداف شما منطبق بر باورها و ارزش‌هایتان باشد، دست یابی به آنها راحت‌تر و لذت بخش تر خواهد بود: در حقیقت، بیشتر مواقع، احساس می‌کنید که برای دست یابی به آن‌ها اصلاً نیازی به تلاش نیست، چون آن‌ها را با عشق و علاقه انجام می‌دهید.

چرا به اهدافمان نمی‌رسیم؟

در این قسمت به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چرا نمی‌توانید به اهداف خود در زندگی دست یابید و راه تغییر این وضعیت چیست؟

1. اهداف شما در راستای ارزش‌هایتان نیست

این موضوع باعث می‌شود که دست‌یابی شما به هدفتان به مراتب دشوار باشد. این حالت یا زمانی پیش می‌آید که بخواهید هدف مورد علاقه شخص دیگری مثل معلم، والدین یا همسرتان را دنبال کنید یا هدف از نظر جامعه با ارزش و عالی باشد، اما خودتان شخصاً آن را دوست نداشته باشید. پس به همان اندازه که داشتن هدف برای موفقیت مهم است، درست انتخاب کردن آن و توجه به نیازها و علایق شخصی خود نیز اهمیت دارد.

2. هدف‌های شخصی خود را بر اولویت‌های زندگی ترجیح می‌دهید

مساله دیگری که باعث می‌شود در دست‌یابی به هدف خود با شکست مواجه شوید، توجه بیش از اندازه به خواسته‌های فردی‌تان است تا ضروریات زندگی‌تان. مثلاً شاید علاقه داشته باشید که برای خرید یک اتومبیل اسپرت خوشرنگ، پول پس انداز کنید، اما در عین حال باید بدهی وام دانشجویی خود را بپردازید. آیا این موقعیت برایتان آشنا نیست؟ این که خواسته‌های شما با ضروریات زندگی‌تان در تعارض هستند. این موضوع می‌تواند روند هدف گذاری شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد. برای برطرف کردن این موضوع، زمانی را صرف بررسی خود و ضرورت‌های زندگی‌تان کنید تا بتوانید نیازهایتان را به شکل شفاف شناسایی کنید. پس از آن، شروع به اولویت بندی خواسته‌های مهم زندگی‌تان کنید.

3. هدفتان بیش از اندازه بزرگ است

در این صورت، دست‌یابی به آن، بسیار دشوار و حتی غیر ممکن است. فراموش نکنید که بلندپرواز بودن خوب است، اما در عین حال نباید هدف‌های غیر واقعی و دست نیافتنی برای خودتان انتخاب کنید. مثلاً اگر هدف شما تبدیل شدن به نویسنده‌ای با آثار پر فروش است، نمی‌توانید صرفاً یک کتاب بنویسید و آن را بفروشید. در عوض، اهداف کوچک زیادی وجود دارند که از قبل باید آنها را عملی کنید، مثلاً موضوع کتاب خود را مشخص کنید، طرح کلی خود را تهیه کنید، درباره روش انتشار آنها تحقیق کنید و غیره.

4. به مدیریت زمان توجه نمی‌کنید

آخرین فاکتوری که می‌خواهیم در این جا به بررسی آن بپردازیم، مدیریت زمان است. در صورتی که وقت خود را به درستی سازماندهی نکرده باشید، دست‌یابی به هدف‌های شما تقریباً غیر ممکن خواهد بود در صورتی که فکر می‌کنید که مدیریت زمان برای شما مساله مهمی نیست، پس به این پرسش پاسخ دهید: در طول روز، چند ساعت از وقت خود را صرف رسانه‌های اجتماعی می‌کنید؟ در صورتی که این زمان، بیشتر از مدتی باشد که خودتان دوست دارید، لازم است تغییراتی در برنامه روزانه خود ایجاد کنید، چون در این صورت است که می‌توانید به موفقیت خود امیدوار باشید. در ادامه چند راهکار برای مدیریت زمان به شما آموزش داده‌ایم که به کمک آن می‌توانید بازدهی خود را به شکل چشمگیری افزایش دهید:

راهکارهای مدیریت زمان

• برنامه روزانه تهیه کنید: قبل از شروع روز، برنامه خود را مشخص کنید. این کار را صبح زود یا چه بهتر که شب قبل از خواب انجام دهید. با این برنامه، دیگر می دانید که روز خود را باید به چه شکل بگذرانید. به این ترتیب، دیگر از دیدن کارهایی که در طول روز باید انجام دهید، غافلگیر نخواهید شد. در عوض، وظیفه شما این است که تا حد امکان به برنامه‌ای که برای خود تهیه کرده‌اید، پایبند باشید.
• برای انجام هر وظیفه، مدت زمان مشخصی در نظر بگیرید: به این معنی که با خودتان قرار بگذارید که وظیفه «الف» را تا ساعت 10 صبح، وظیفه «ب» را تا ساعت 3 بعد از ظهر و وظیفه «ج» را تا ساعت 5 و 30 دقیقه انجام دهید. به این ترتیب دیگر خودتان را مقید می دانید که وظیفه مورد نظر را سر ساعت مشخص شده به پایان برسانید و زمان کارهای دیگر را صرف آن نکنید.

• از یک تقویم استفاده کنید: داشتن تقویم، اساسی‌ترین گام برای مدیریت فعالیت‌های روزانه است.
• زمان پایان هر کدام از کارهای خود را بدانید: از خودتان بپرسید که وظایف خود را چه ساعت به اتمام برسانید. در تقویم خود مهلتی برای کارهای خود در نظر بگیرید. به این ترتیب دیگر می دانید چه کاری را چه زمانی تمام کنید.
• نه گفتن را یاد بگیرید: این مهارت را در دو زمینه باید به کار ببرید: یکی قبول نکردن وظایفی که دیگران ممکن است به دوش شما بیندازند و دیگری مقاومت در برابر عواملی که تمرکز شما را به هم خواهند زد. مثلاً ممکن است در حال انجام کار مهمی باشید و مدام بخواهید تلفن همراه خود را چک کنید. در این شرایط قطعاً تمرکز شما بر هم خواهد خورد بنابراین در چنین مواقعی راهکار این است که نه محکم و قاطعانه‌ای به آن کار بگویید یا آن را به زمان دیگری موکول کنید.
• کارهای خود را اولویت بندی کنید: از آنجا که نمی‌توانید در یک روز تمام کارهای مورد نظر خود را انجام دهید، بنابراین لازم است اولویت بندی کردن کارها را یاد بگیرید. یعنی بدانید زودتر انجام دادن کدام کارها، می‌تواند شما را به نتیجه دلخواهتان برساند. با این روش، بعد از مدتی یاد می‌گیرید که انجام دادن بعضی از کارها، آنطور که تصور می‌کرده‌اید مهم نبوده است.
• برخی کارها را به دیگران واگذار کنید: اگر کارهایی وجود دارند که تصور می‌کنید دیگران بهتر از شما می‌توانند آنها را انجام دهند یا آنقدر اهمیت ندارند که خودتان انجام دهید،  آن را به عهده افراد دیگری بگذارید. این کار، بار بزرگی را از شانه شما برداشته و در عوض می‌توانید تمرکز خود را بر وظایف بسیار مهم قرار دهید.

تجسم اهداف راهی برای رسیدن به آنها

وقتی نتیجه مورد نظر خود را در ذهن تصور می‌کنید، در واقع کم‌کم امکان دست‌یابی به آن را برای خود ممکن می‌دانید. تصویر سازی به شما کمک می‌کند تا آینده دلخواه خود را پیش چشم مجسم کنید و لذتی که از به دست آوردن هدف کسب خواهیم کرد را درک کنید. همین موضوع انگیزه و آمادگی لازم برای دنبال کردن هدف را به شما خواهد بخشید. تصویر‌سازی هدف، زمانی شما را به نتیجه دلخواه خواهد رساند که از سمت شما هم برای دست یابی به آن اقدامی صورت گیرد. بنابراین صرفاً آرزو کردن نمی‌تواند شما را به خواسته¬تان برساند.