آنچه در این مقاله می خوانید:

• سه کلمه‌ای که باید از گفتار خود حذف کنیم
• برای پاسخ دادن به خواسته دیگران، از آنها زمان بگیرید
• چگونه در مقابل اصرار دیگران به انجام کار، مقاومت کنیم؟
• چند نکته کلیدی

چگونه می توان در رابطه با دیگران قاطعانه برخورد کرد؟

در این مقاله قصد داریم به موضوع داشتن رابطه قاطعانه با دیگران بپردازیم. در این رابطه باید برخی از کلمات را از گفتار خود حذف کنیم و نحوه طرح درخواست خود از دیگران را بدانیم. همچنین باید بدانیم چگونه در برابر گفته‌های طعنه آمیز دیگران و مقاومت در برابر اصرار دیگران به انجام کاری که از نظر خودمان درست نیست، واکنش نشان دهیم. در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.

سه کلمه‌ای که باید از گفتار خود حذف کنیم

با حذف این سه کلمه می‌توانید در ارتباطات خود قاطعیت بیشتری داشته باشید. این کلمات عبارتند از: «صرفاً، فقط و سعی می‌کنم.» مثلاً بگویید: «من صرفاً منشی هستم» یا «او فقط خانه دار است» یا «سعی خودم را می‌کنم و تا شب به دستت می‌رسانم.» سعی کنید این جملات را بدون استفاده از کلماتی که گفتیم و با تن صدای شفاف و مثبت بیان کنید. بعد از آن متوجه تفاوت‌ها خواهید شد.

درخواست کردن از دیگران

افرادی که فاقد صفت اعتماد به نفس و جرأت ورزی می باشند، همیشه هنگام درخواست از دیگران مردد هستند، چون نگران بازخورد دیگران نسبت به درخواست خود، احتمال رد شدن آن یا ایجاد دردسر برای طرف مقابل هستند. برخی از این ترس‌ها، خود را به شکل سؤالات زیر نشان می‌دهند:

• اگر «نه» شنیدم، چه احساسی پیدا خواهم کرد؟
• اگر بگوید «بله»، آیا مدیونش خواهم بود؟
• اگر بگوید «بله»، از سر اجبار برایم کار را انجام می‌دهد؟

درخواست خود را به شکل شفاف و قاطعانه بیان کنید، دیگر این شکل از گفت و گو با خود، غیر ضروری خواهد بود. در اکثر موارد، افراد از این که به دیگران کمک کرده و با آنها همدلی کنند، احساس لذت دارند. البته به شرطی که احساس نکنند که مجبورند آن کار را برایتان انجام دهند. برای بیان قاطعانه درخواست‌های خود می‌توانید 5 مرحله زیر را دنبال کنید:

• بررسی کنید آیا طرف مقابل به خاطر توافقات قبلی، مجبور است به شما کمک کند؟
• درخواست خود را به صورت ساده و مستقیم بیان کنید، تا دیگران به خوبی متوجه شوند که از آنها چه درخواستی دارید.
• از به کار بردن درخواست‌های ملتمسانه خودداری کنید مثلاً «التماس می‌کنم به من کمک کنید».
• به خاطر داشته باشید که دیگران می‌توانند به درخواست شما پاسخ مثبت یا منفی بدهند.
• از به کار بردن سؤالاتی که باعث می‌شود طرف مقابل مجبور به قبول کردن درخواست شما شود خودداری کنید. مثلاً بگویید: «امشب تلویزیون برنامه دیگری ندارد، می‌خواهی بیرون برویم؟»

مقاله پیشنهادی: چگونه مهارت های ارتباطی را تقویت کنیم؟

برای پاسخ دادن به خواسته دیگران، از آنها زمان بگیرید

درخواست زمان، برای پاسخ دادن به درخواست دیگران باید به شکل قاطعانه و با اعتماد به نفس باشد. این تکنیک از دو جهت مفید است. اول این که باعث می‌شود با دادن پاسخ «منفی» به دیگران، آنها را تحقیر  نکنیم. دوم این که در مقابل درخواست و شرط‌های دیگران به طور خودکار جواب مثبت نخواهیم داد و از نظر دیگران سهل الوصول به نظر نرسیم.

وقتی از دیگران زمان می‌خواهیم که به درخواستشان فکر کنیم، به آنها اعلام کرده‌ایم که درخواستشان را جدی گرفته‌ایم و وقت می‌خواهیم تا درباره آن فکر کنیم. همچنین به این معنی است که صرفاً برای خوشایند دیگران پاسخ مثبت نداده‌ایم و بعداً به خاطر این که نتواسته ایم خواسته فرد مقابل را عملی کنیم، عصبانی نخواهیم شد. در حالت طبیعی، وقتی برای پاسخ به یک درخواست، زمان می‌خواهیم باید به همان اندازه که لازم است درباره آن فکر کنیم و طرف مقابل را هم در جریان تصمیم خود قرار دهیم.

چگونه به انتقادات و حرف‌های طعنه آمیز دیگران قاطعانه پاسخ دهیم؟

وقتی کسی از روی دشمنی درباره شما اظهار نظری می‌کند که طعنه آمیز است، باید بتوانید با قاطعیت و البته با رعایت ادب جواب او را بدهد. در این رابطه روشی به نام ابر یا fogging وجود دارد. فرض کنید دیر سرکار رسیده‌اید و یکی از همکارانتان با طعنه به شما بگوید: «باز هم مترو دیر آمد؟» در این زمان لازم نیست به دنبال جواب دندان شکنی برای او باشید. کافی است از بین همان گفته‌هایش جوابی پیدا کنید و آن را با لحنی قاطع به او ابراز کنید.

مثلاً بگویید: «بله، فکر کنم از حالا به بعد باید با وسیله دیگری به سر کار بیایم.» بنابراین در مواجهه با صحبت‌های طعنه آمیز یا انتقادگرایانه دیگران، آن را همانند ابری تصور کنید که پس از مدتی از میان شما و گوینده آن می‌گذرد.

چگونه در مقابل اصرار دیگران به انجام کار، مقاومت کنیم؟

در این رابطه روشی به نام «گرامافون گیر کرده» وجود دارد. همانطور که وقتی صفحه گرامافون به درستی نچرخد، مرتب همان صدای قبلی را تکرار می‌کند، اگر می‌خواهید در مقابل اصرار دیگران مقاومت کنید و کاری که می گویند را انجام ندهید از همین روش استفاده کنید. یعنی بدون این که عصبانی شوید یا صدایتان را بالا ببرید، پاسخ خود را تکرار کنید. در این جا برایتان مثالی می‌زنیم. فرض کنید دوستتان به شما پیشنهاد می‌دهد که امشب به فست فود بروید، اما شما رژیم دارید و نمی‌خواهید آن را زیر پا بگذارید. از طرفی دوستتان هم مرتب به شما اصرار می‌کند. در این جا نمونه یک مکالمه فرضی بین شما و دوستتان را می‌بینید:

دوست شما: موافقی امشب برویم بیرون پیتزا بخوریم؟
شما: پیتزا چاق کننده است. من رژیم دارم.
دوست شما: آره، اما پیتزای این جایی که من می‌شناسم واقعاً خوشمزه است.
شما: می دانم، اما من رژیم دارم. به جای آن می‌توانیم برویم رستوران ژاپنی، غذاهای دریایی بخوریم.
+ یک بار که اشکالی ندارد.
- شاید، اما من رژیم دارم.
+ به نظر من نباید زیاد سخت بگیری
- منظورت را می‌فهمم. اما من رژیمم را زیر پا نمی‌گذارم.
+ همه کسانی که رژیم می‌گیرند، بعد از مدتی رهایش می‌کنند.
- بله خیلی‌ها هستند که رژیمشان را ترک می‌کنند، اما من جزء آنها نیستم.
+ بسیار خوب، راستش من دو کارت هدیه از این مغازه دارم، بیا با هم برویم.
- واقعاً حیف شد. اگر رژیم نداشتم حتماً می‌آمدم.
+ بسیار خوب، پس برویم همان رستوران ژاپنی که گفتی!

بازخورد سازنده چیست و چه کاربردی دارد؟

بازخورد سازنده، راهی برای ابراز عقیده در مورد دیگران است به نحوی که نه به صورت انتقاد آمیز باشد و نه همراه با ترس. نکته اصلی برای داشتن بازخورد سازنده این است که اظهار نظر ما صرفاً درباره رفتار فرد باشد نه خود او. دلیل این مسأله این است که انسان می‌تواند رفتار خود را تغییر دهد، اما شخصیت خود را نمی‌تواند عوض کند. با پنج روش می‌توان بازخورد صادقانه و از روی حسن نیت خود را به دیگران ابراز کرد:

1. به افراد بگویید چرا ویژگی ظاهری یا رفتاری‌شان را می‌پسندید

مثلاً می‌توانید به دوستتان بگویید: «من از مدل موهایت خوشم می‌آید، چون به صورتت آمده است.»

2. افراد را به نام کوچکشان صدا بزنید

علی، کفش‌هایت به کت و شلوار جدیدت آمده است.

3. از لحن و زبان مثبت استفاده کنید

اگر دوستتان نتوانسته است در مصاحبه شغلی قبول شود به او نگویید: «چه حیف شد که نتوانستی این کار را به دست بیاوری»، بلکه به جای آن بگویید: «به نظرم خیلی خوب است که برای مصاحبه دعوت شدی. ببین از این به بعد باید چه کار کنی که در مصاحبه قبول شوی».

4. از زبان مثبت و انگیزه بخش استفاده کنید

«علی، شنیده‌ام تو تکنیک‌های زیادی برای مصاحبه شغلی می دانی، می‌توانی به من کمک کنی؟»

5. از کمک و مشاوره دیگران استفاده کنید

«علی، می‌توانی به ما کمک کنی؟»
بیشتر ارتباطات ما نتیجه عادت است، بنابراین تنبلی کردن و تغییر ندادن عادت‌های غلط، باعث آسیب به روابط می‌شود. با تمرین تکنیک‌های بالا می‌توانید ارتباطات و روابط خود را ارتقا دهید.

چند نکته کلیدی

• افراد قاطع صرف نظر از این که چه عاملی باعث ایجاد حال بدشان شده است، مسئولیت حال بدشان را به عهده می‌گیرند.
• افراد قاطع دیگران را به خاطر کار اشتباهشان محکوم می‌کنند، نه به خاطر شخصیتشان.
• افراد قاطع، برای استفاده از کلمات «هرگز» و «همیشه» محتاط هستند.
• افراد قاطع، درخواست خود را به صراحت به دیگران اعلام می‌کنند، اما آنها را وادار به قبول آن نمی‌کنند.
• افراد قاطع برای پاسخ دادن به خواسته‌های دیگران، درخواست زمان می‌کنند و برای خوشایند کسی، سریع پاسخ مثبت نمی‌دهند.

روش fogging، تکنیک مفیدی برای پاسخ به انتقادات است، چون فرد انتقاد شونده با حقیقت موجود در انتقاد موافقت می‌کند.