آنچه در این مقاله می خوانید:

• ضرورت داشتن برنامه برای رشد کارکنان
• راهنمای گام به گام برنامه ریزی
• تعیین اهداف و رسیدن به آنها

نقش برنامه ریزی در رسیدن به رشد حرفه‌ای

اینکه چه شغلی داشته باشید، به دنبال پیشرفت بوده و بتوانید به دستاوردی در زندگی شخصی، اجتماعی یا کسب و کار خود برسید، یک انتخاب کاملاً شخصی است. شما بر اساس این انتخاب مشخص می‌کنید که چه تعهداتی داشته و به چه شکلی برنامه ریزی کرده و در مسیر پیش بروید. رشد حرفه‌ای در کار و حرفه مستلزم دستیابی مستمر به دانش و مهارت از طریق مطالعه، آموزش، تحقیق و تمرین می‌باشد و این فرآیند همواره در حال شکل گیری است.

برنامه ریزی شغلی شامل تجسم آنچه که می‌خواهید در آینده در حرفه خود انجام دهید، خواهد شد. برنامه ریزی شغلی افراد را قادر می‌سازد که برای خود اهداف مناسبی را تعریف کرده و اقداماتی را در پیش بگیرند که به رسیدن آنها به موفقیت در دستیابی به اهداف تعیین شده کمک می‌کنند. در عین حال یک برنامه ریزی شغلی باید گزینه‌ها و راه‌های پیش رو را نیز در برداشته باشند.

همچنین باید به یاد داشته باشید که برنامه شما باید انعطاف پذیر باشد، چرا که هیچ کس نمی‌تواند آینده را پیش بینی کند. این که کار کنید و آینده خود را بسازید یا آن را رها کرده و بگذارید هر چیزی که می‌خواهد پیش بیاید، یک تصمیم شخصی است. اما مطمئناً با رها کردن همه چیز نمی‌توانید به موفقیت خاصی نیز دست پیدا کنید. شما باید خودتان به دنبال رشد در محیط کار باشید و البته سازمانی که در آن مشغول به کار هستید نیز این قابلیت و امکان را برای شما فراهم نماید. در این مقاله قصد داریم به ضرورت داشتن برنامه ریزی برای رسیدن به رشد حرفه‌ای اشاره نماییم. همچنین عنوان خواهیم کرد که چگونه می‌توانید یک برنامه ریزی جامع و مناسب داشته باشید.

ضرورت داشتن برنامه برای رشد کارکنان

یک برنامه رشد حرفه‌ای سیستم و فرآیندی را فراهم می‌کند که می‌تواند به شما در زمینه برنامه ریزی برای آینده کمک کند. برخی از مزایای داشتن برنامه به شرح ذیل است:

• به شما کمک می‌کند تا مشخص نمایید که باید به کجا بروید و در آنجا باید چه کارهایی را انجام دهید.
• فرصتی را برای شما فراهم می‌کند تا بتوانید با همکاران خود درباره اهداف رشد حرفه‌ای بحث و تبادل نظر داشته باشید. آن‌ها می‌توانند ایده‌ جدیدی داشته یا در زمینه کار شما بازخورد مناسبی ارائه دهند.
• شما با داشتن برنامه می‌توانید این مفهوم که همه چیز ممکن است را تقویت کرده و با برداشتن گام‌های درست و برنامه ریزی شده دیگر اجازه ندهید که اهداف با یکدیگر قاطی شوند. برنامه ریزی کمک می‌کند تا بتوانید اهداف خود را مدیریت کنید.
• در زمینه آماده سازی اطلاعات و برنامه‌های ارزیابی سالانه عملکرد، افتخارات و جوایز، ساخت رزومه و دیگر عوامل این چنینی به شما کمک خواهد کرد.
• همچنین به شما کمک می‌کند تا نیازهای خدمات آموزشی و رشد حرفه‌ای را نیز مشخص نمایید.
• شما می‌توانید برای فرصت‌های شغلی در دسترس، برنامه ریزی داشته باشید.

راهنمای گام به گام برنامه ریزی

اگرچه رویکردهای متنوع و زیادی درباره ایجاد یک برنامه رشد حرفه‌ای وجود دارد اما پنج گامی که در ادامه به آن اشاره می‌شود می‌توانند بسیار مؤثر عمل کنند:

گام اول:

مسئولیت زندگی خود را بپذیرید

همه ما وظیفه داریم تا گام‌هایی را برداریم که از طریق آنها بتوانیم خودآگاهی خود را افزایش داده، برای آینده خود برنامه ریزی کرده، حرفه و رشد حرفه‌ای خود را ارزیابی کرده و روی اهداف و نقاط نهایی تمرکز نماییم.

گام دوم:

ذهن، جسم و روح خود را درگیر کنید

در این مرحله بسیار مهم است که بتوانید این مسئله را درک کنید که برای رسیدن به رشد شخصی، باید ذهن، جسم و روحتان تجربه‌های جدیدی را داشته باشد. به همین منظور باید با افراد و سازمان‌ها، ارتباطات جدیدی را پایه گذاری کرده و فعالیت‌هایی را داشته باشید که تجربه و بینش شما را توسعه می‌دهد. به همین دلیل شما باید نگرش تجربی داشته باشید. در این نوع نگرش نباید ریسک کردن را نیز فراموش کنید.

گام سوم:

دستاوردهای خود در زندگی را ثبت کنید

سعی کنید به صورت دوره‌ای قابلیت‌ها، امیال و منابعی که در دسترس می‌باشند را ثبت کنید. نقاط قوت و موفقیت‌هایی که در زندگی به دست آورده‌اید را با خود مرور کنید.

گام چهارم:

یک برنامه ریزی عملی داشته باشید

اگر می‌خواهید رشد حرفه‌ای و شخصی خود را با یکدیگر ادغام کنید، نیاز دارید که یک برنامه ریزی عملی داشته باشید. این برنامه باید تعیین اهداف و بررسی مجدد سبک زندگی شما را شامل شود. بدین ترتیب مشخص می‌شود که آیا با اهداف ما در هماهنگی کامل می‌باشند یا خیر. این برنامه ریزی عملی، تجربه‌های یادگیری شما در گذشته را مورد بررسی قرار داده و برنامه‌های یادگیری مادام العمری را در زمینه تجربیات یادگیری شخصی، چالش‌ها و فرصت‌ها ایجاد می‌کند.

گام پنجم:

برای حمایت، بازبینی و ارزیابی کردن نیز برنامه ریزی داشته باشید

حمایت‌هایی که توسط دیگران در زندگی دریافت می‌کنید را مشخص نموده و میزان ارزش آنها را بررسی نمایید. این افراد می‌توانند دوستان یا همکارانی باشند که امکان نظر دادن درباره رفتار، شایستگی و محدودیت‌ها را داشته باشند. جهت‌های جدید را نیز ارزیابی کنید تا از معنادار بودن و رضایت بخش بودن آنها اطمینان حاصل کنید. موفقیت‌ها و دستاوردهای خود در زندگی را جشن بگیرید تا ارزش رشد مداوم در زندگی را همواره در زندگی خود حفظ نمایید.

تعیین اهداف و رسیدن به آنها

دستاوردهای شما در حقیقت توسط توانایی شما در هدایت اقدامات روزمره خود به سمت اهداف قابل سنجشی که به وضوح برای خود تعیین کرده‌اید، مشخص خواهند شد. شما تنها با داشتن برنامه نمی‌توانید به اعتماد به نفس و رضایت از خود دست پیدا کنید. برای آن باید دستاوردی نیز داشته باشید. در کتاب «آلیس و سرزمین عجایب» نوشته لوییس کارول، این نکته به خوبی عنوان شده است:

آلیس به آرامی پرسید: «آیا ممکن است لطفاً به من بگویید که باید از کدام راه بروم؟»
گربه پاسخ داد: «خب این بستگی به این دارد که شما می‌خواهید به کجا بروید.»
آلیس گفت: «برای من اهمیتی ندارد که به کجا بروم.»
گربه نیز به او گفت: «پس اصلاً مهم نیست که کدام راه را انتخاب کنید.»

یکی از رایج‌ترین دلایل اینکه افراد هدف گذاری ندارند، ترس از شکست به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه است. نکته‌ای که این افراد به خود می‌گویند این است که اگر ما هدف گذاری نداشته باشیم، پس شکست هم نخواهیم خورد. بزرگ‌ترین کسانی که در زندگی آینده خود شکست می‌خورند، کسانی هستند که هیچ حرکت رو به جلویی نداشته و از ریسک کردن می‌ترسند. در این جهانی که همه چیز به سرعت در حال تغییر است، هیچ کار و حرفه‌ای برای مدت طولانی دوام نمی‌آورد.

حتی اگر شما وارد مسیر درست هم شده باشید، تا زمانی که به سمت جلو حرکت نکنید، نمی‌توانید به موفقیت خاصی دست یابید. شما بعد از اینکه برنامه ریزی کرده و اهداف خود را مشخص نمودید، می‌توانید با استفاده از روش‌های مختلف در مسیر باقی بمانید. در ابتدا اطمینان حاصل کنید که اهدافتان به اندازه کافی واضح می‌باشند. سپس در مرحله دوم آنها را روی یک کاغذ بنویسید.

سپس آن کاغذ را روی میز خود قرار دهید تا بتوانید هر روز اهداف خود را ببینید. حتی اگر نیاز است کاغذ حاوی اهدافتان را همراه خود به هر کجا می‌روید، ببرید. در گام سوم نیز در ذهن خود اهدافتان را تجسم کنید. بدین ترتیب که چشمان خود را بسته و نتایج حاصل از دستیابی به اهدافتان را تجسم کنید. هر روز 3 الی 5 دقیقه اهداف خود را به یاد بیاورید و نتایج مثبت حاصل از رسیدن به آنها را تجسم نمایید.