آنچه در این مقاله می خوانید:

• برخورد مناسب در هنگام مواجه با انتقاد
• من از انتقادها چه چیزهایی را می‌توانم یاد بگیرم؟
• سعی کنید به پیشنهادات پاسخ دهید نه انتقادات
• قدر انتقادات را بدانیم
• انتقادات را به منزله توهین به شخصیت خود ندانید
• انتقادات اشتباه را در نظر نگیرید
• سعی نکنید خیلی سریع به انتقادات پاسخ دهید
• لبخند زدن را فراموش نکنید
• هیچ وقت هنگام شنیدن انتقاد در لاک دفاعی فرو نروید
• رفتار مناسب در هنگام شنیدن انتقادات
• شنونده خوبی باشید

برخورد مناسب در هنگام مواجه با انتقاد

هیچکس دوست ندارد مورد انتقاد قرار بگیرد اما متاسفانه انتقاد نیز بخشی از زندگی است. اینکه بتوانید به درستی و بدون جانبداری به انتقاد دیگران پاسخ دهید، یک مهارت بسیار مهم است که افراد کمی آن را دارند. اگر ما بدون داشتن دقت کافی به انتقادی پاسخ دهیم، ممکن است باعث شویم ناراحتی به وجود بیاید. پس باید بدانید که در چنین مواقعی به چه شکل رفتار کنید. در ادامه به تعدادی از رویکردهای مناسب در این زمینه اشاره خواهیم کرد.

من از انتقادها چه چیزهایی را می‌توانم یاد بگیرم؟

اکثر انتقادها حداقل تا حدودی بر اساس واقعیت هستند. انتقاد ممکن است منفی باشد. اما از طریق انتقاد ما فرصت خواهیم داشت تا یاد بگیریم و به کمک پیشنهادات مناسب ارائه شده، ویژگی‌های خود را بهبود بخشیم.

سعی کنید به پیشنهادات پاسخ دهید نه انتقادات

مسئله این است که گاهی ممکن است افراد پیشنهادات منتقدانه ارزشمندی را ارائه دهند. با این حال، لحن و سبک عنوان کردن به شکلی است که ما دیگر به پیشنهادات پاسخ نمی‌دهیم بلکه به نحوی با آنها رو به رو می‌شویم. در این راستا، ما باید نقد را از سبک انتقاد جدا کنیم. حتی اگر افراد با لحن خشمگین صحبت می‌کنند، باید سعی کنیم احساسات آنها را از پیشنهادات مفیدی که در لایه‌های زیرین گفتار آنها قرار گرفته‌اند، جدا نماییم.

قدر انتقادات را بدانیم

مشکل اصلی این است که ما یاد گرفته‌ایم تنها به ستایش کردن‌ها اهمیت بدهیم. زمانی که اطرافیان سخنان مهربانانه می‌شنوند، احساس شادی می‌کنند. این افراد هر زمان هم که مورد انتقاد قرار می‌گیرند، احساس بدبختی می‌کنند. با این حال، اگر بخواهید تنها ستایش کردن‌های نادرست و فریبکارانه را دریافت کنید، پس چگونه می‌خواهید در زندگی پیشرفت کنید؟ اگر شما به دنبال پیشرفت و بهتر شدن هستید، باید از انتقادات سازنده هم استقبال کنید و چنین پیشنهاداتی را قدر بدانید.

مقاله پیشنهادی: مهارت ارتباط موثر و جرأت ورزی

انتقادات را به منزله توهین به شخصیت خود ندانید

بزرگ‌ترین مشکلی که در هنگام مواجه با انتقاد رخ می‌دهد، همین مورد است. برای مثال اگر من به دستپخت مادرم ایراد بگیرم، او احساس می‌کند که من به شخصیت او ایراد گرفته‌ام. اما نباید شخصیت خود را معادل یک غذای ساده بدانید. شاید کسی بتواند دلایل خوبی برای اینکه بدانیم چرا آشپزی ما بد است، پیدا کند اما عنوان این دلایل به هیچ عنوان به این معنا نیست که آن فرد از شخصیت ما انتقاد کرده است. هنگامی که افراد به طور مستقیم ما را مورد نقد قرار می‌دهند، باید بدانیم که آنها شخصیت ما را نقد نمی‌کنند، بلکه جنبه‌های منفی ما را نقد می‌کنند. زمانی که از کسی انتقاد می‌کنیم، شاید داریم غرور یا حسادت آن فرد را نقد می‌کنیم و هیچ کدام از این موارد یک شخصیت حقیقی نیستند.

انتقادات اشتباه را در نظر نگیرید

گاهی اوقات ما بدون هیچ توجیهی مورد انتقاد قرار می‌گیریم. این یک تجربه دردناک است. اما در مقایسه با انتقادات درست، می‌توانیم با این نوع انتقادات راحت‌تر کنار بیاییم. یک گزینه این است که بی‌توجه باشیم و به طور کامل از کنار آنها بگذریم. باید احساس کنید که یک انتقاد نابجا دقیقاً مثل زمانی است که یک مورچه می‌خواهد به یک فیل آسیب برساند. پس باید ساکت بمانید و انرژی خود را بخاطر آن هدر ندهید. اما اگر احساس کردید که به هر طریقی نیاز به پاسخگویی است، بیشتر از آنچه که سزاور آن انتقاد است به آن اهمیت می‌دهید. اگر ساکت بمانید، دیگران را وادار می‌کنید به شما احترام بگذارند.

سعی نکنید خیلی سریع به انتقادات پاسخ دهید

بهترین حالت ممکن این است که کمی قبل از پاسخگویی صبر کنید. اگر با احساس خشم یا غرور جریحه‌دار شده واکنش نشان دهید، خیلی زود پشیمان می‌شوید. اگر کمی صبر و حوصله به خرج دهید می‌توانید در شرایط آرام‌تری به انتقاد مطرح شده پاسخ دهید.

لبخند زدن را فراموش نکنید

لبخند بزنید. حتی اگر لبخندتان واقعی نباشد به شما کمک می‌کند آرامش بیشتری پیدا کنید. با این کار فضایی مثبت‌تر را به وجود آورده و شرایط را آرام‌تر می‌کنید. این کار به طور قطع از نظر روانشناسی به شما کمک خواهد کرد. لبخند شما باعث می‌شود که فرد انتقادکننده هم از موضع خود کوتاه آمده و با مدارای بیشتری با شما رفتار کند.

هیچ وقت هنگام شنیدن انتقاد در لاک دفاعی فرو نروید

باید به کسانی که می‌توانند انتقادات سازنده را بپذیرند، غبطه خورد. به نظر می‌رسد که هیچ فردی از همان روز تولد این ویژگی را در خود نداشته است. خیلی از افراد در طول مدتی که به کاری مشغول هستید همیشه با نظراتی که دریافت می‌کنند، مشکل دارند حتی اگر نظراتی که عنوان می‌ شود کاملاً به جا و درست باشد. این افراد به محض اینکه انتقادی را می‌شنوند، ضربان قلبشان بالا رفته و ذهنشان درگیر می شود. ابتدا به این فکر می‌کنند که چرا آن فرد به شخصیت آنها توهین کرده و سپس سعی در توجیه کاری می‌کنند که انجام داده اند. متاسفانه در چنین مواقعی، خیلی از ما حالت دفاعی و خشمگین به خودمان گرفته و به فردی که نظر داده است، می‌تازیم. اما حقیقت این است که ما باید انتقاد وارد شده را بپذیریم. همه ما می‌دانیم که انتقادات سازنده ارزشمند هستند. اگر انتقادی صورت نگیرد، ما چگونه می‌توانیم نقاط ضعف خود را به منظور حفظ روابط خود شناسایی کرده و در هر کاری که انجام می‌دهیم موفق باشیم؟ پس چگونه باید یاد بگیریم که از موضع دفاعی خود دربیاییم؟ دفعه بعد که از سمت مدیر یا همکار خود انتقاد سازنده‌ای را دریافت کردید، از روند زیر به منظور مدیریت طرز برخورد خود در این شرایط استفاده نمایید.

مقاله پیشنهادی: چگونه ارتباط سالم ایجاد کنیم؟

رفتار مناسب در هنگام شنیدن انتقادات

زمانی که اولین نشانه‌های انتقاد را دیدید، هیچ عکس‌العمل خاصی نشان ندهید. به هیچ عنوان سعی نکنید واکنشی داشته باشید. حداقل یک ثانیه قبل از اینکه واکنشی نشان دهید، صبر کنید. شاید یک ثانیه در زندگی واقعی خیلی زمان زیادی به نظر نرسد اما برای اینکه مغز شما بتواند شرایط موجود را پردازش کند، زمان بسیار زیادی است. در آن لحظه شما می‌توانید یک چهره بی تفاوت به خودتان بگیرید و به خودتان یادآوری کنید که باید آرام باشید. حال چند ثانیه فرصت دارید که سریعاً به یاد بیاورید که یک انتقاد سازنده چه مزایایی دارد. انتقاد سازنده و به جا، مهارت و نتیجه کار و روابط شما را بهبود بخشیده و سبب می‌شود تا شما بتوانید انتظاراتی که مدیر یا دیگران از شما دارند را برآورده کنید. همچنین شما باید بتوانید هر واکنش احتمالی که ممکن است در برخورد با شخص انتقادکننده ارائه دهید را کنترل کنید. اما کنترل کردن در زمانی که یک همکار، دوست یا کسی که شما برای او احترام زیادی قائل نیستید از شما انتقاد می‌کند، کمی کار دشواری است. اما به یاد داشته باشید که نظرات سازنده و دقیق حتی ممکن است از سوی افراد ناکامل هم عنوان شود. در حالی که شما از واکنش همیشگی خود اجتناب کرده‌اید، اما مغز شما در حال فعالیت است و تمام مزایای نظر عنوان شده را به یاد می‌آورد. اکنون شما برای وارد شدن در یک گفتگوی کارآمد و قابل تأمل آماده شده‌اید.

شنونده خوبی باشید

زمانی که شخصی نظر خود را مطرح می‌کند، به دقت به او گوش دهید. اجازه بدهید تا افکار خود را به طور کامل و بی هیچ وقفه‌ای به زبان بیاورد. زمانی که این کار را کرد، چیزهایی که شنیده‌اید را با خودتان تکرار کنید. به عنوان مثال بگویید: «شما می‌خواهید به من بگویید که در گزارشات هفتگی جزئیات بیشتری را عنوان کنم، درست است؟» در این مرحله، سعی کنید از تجزیه و تحلیل انتقاد آن شخص امتناع کنید. به جای آن، تنها روی فهمیدن نظرات و دیدگاه‌های آن فرد تمرکز کنید. خوب است که خود را جای فرد مقابل قرار دهید و بدانید که اینکه نظرات خود را به فرد دیگری بگویید، کار بسیار سختی است. این را فراموش نکنید که شاید شخصی که از شما انتقاد کرده است هم ممکن است عصبی باشد و ایده‌های خود را به طور کامل بیان نکرده است. سپس به چشمان شخص منتقد نگاه کنید و از او به خاطر اینکه نظرات خود را با شما درمیان گذاشته است تشکر کنید. این مرحله سخت‌ترین مرحله کار است.

درباره این موضوع نگران نباشید و بگویید: «من از اینکه وقت خود را به صحبت کردن درباره این موضوع اختصاص داده‌اید از شما سپاسگذارم». تشکر کردن به هیچ عنوان به این معنا نیست که شما با ارزیابی انجام شده موافق هستید. این کار شما نشان می‌دهد که شما از همکار خود به خاطر تلاش برای ارزیابی شما و در میان گذاشتن افکار خود با شما ممنون هستید. اکنون وقت آن رسیده است که نظرات مطرح شده را مرور کنید. احتمالاً نیاز است که توضیحات بیشتری را دریافت کرده و رویکرد خود را هم در میان بگذارید. از بحث کردن اجتناب کنید. به جای آن سوالاتی که باعث می‌شوند ریشه اصلی مشکلات مطرح شده را پیدا کرده و به راه‌حل مناسب برای رسیدگی به آنها دست پیدا کنید را مطرح کنید.