آنچه در این مقاله می خوانید:

• عوامل موفقیت شرکت علی بابا
• تاریخچه پیدایش علی بابا
• سیاست‌های حمایتی دولت چین
• سرمایه گذاری، عرضه اولیه سهام و رشد پایدار

عوامل موفقیت شرکت علی بابا

دسامبر 1999 و در پی کاهش رونق سایت‌های اینترنتی، یک گروه 18 نفره به رهبری جک ما، بازار عمده فروشی آنلاینی را تأسیس کردند و نام آن را علی بابا گذاشتند. این شرکت چینی ابتدا در یک آپارتمان کوچک در هانگ ژو تأسیس شد و اکنون به یکی از شرکت‌های ثروتمند جهان تبدیل شده است و فعالیت‌های متنوعی انجام می‌دهد. امروزه علی بابا، با شرکت‌های بزرگی مثل گوگل، Paypal و eBay رقابت کرده و در مواردی حتی عملکرد بهتری نسبت به آنها داشته است.

تاریخچه پیدایش علی بابا

جک ما، اولین بار طی سفری که در دهه 90 به آمریکا داشت با اینترنت آشنا شد. چند سال بعد، او تصمیم گرفت در بخش اینترنت که آینده بزرگی پیش روی آن بود، سرمایه گذاری کند. به این منظور سعی در متقاعد کردن جمعی از سرمایه گذاران کرد و با گردآوری مبلغ 5 میلیون دلار توانست به همراه 17 نفر دیگر، علی بابا را تأسیس کند.

افتتاح پلتفرم‌های خرده فروشی Alibaba.com و 1688. Com درست به موقع انجام شد. در آن زمان خرید اینترنتی به تازگی در چین باب شده بود و بازارهای محلی همانند بازارهای آمریکا، با انبوه سایت‌های اینترنتی اشباع نشده بود. در آن زمان بازارهای تجارت الکترونیکی برخی از کشورها مانند هند نیز به تازگی این قابلیت را کشف کرده بودند.

شروع قرن 21، نوید بخش آینده‌ای درخشان برای علی بابا بود، زیرا علی بابا توانسته بود از یک گروه سرمایه گذار که رهبری آنها را Soft Bank به عهده داشت، مبلغ 20 میلیون دلار دریافت کند. از آن زمان به بعد، سرعت رشد شرکت چند برابر شد. علی بابا یک سال بعد از این که جریان نقدی مثبتی را به دست آورد، شرکت Taobao.com را تأسیس کرد که هدف آن انجام فعالیت‌های مشابه eBay در داخل خاک چین بود.

علی بابا بعد از این که مجدداً مبلغ 82 میلیون دلار از سوی سرمایه گذاران دریافت کرد، به سرعت ابزار پیام دهی Aliwangwang و پلتفرم پرداخت آنلاین شخص سوم که Alipay نام داشت را راه اندازی کرد. این سه بیزینس سرانجام مثلث تجارت الکترونیک، لجستیک و دارایی را تشکیل دادند که امروز گروه علی بابا بر پایه همین سه عنصر فعالیت می‌کند.

مقاله پیشنهادی: راز موفقیت جک ما (بخش اول)

برخی از فعالیت‌های علی بابا

شرکت علی بابا از زمان تأسیس تاکنون در بیشتر حوزه‌ها فعالیت کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به تجارت الکترونیک، سیستم‌های پرداخت، خدمات ابر و هوش مصنوعی اشاره کرد. این شرکت از زمان ورود به بازار سرمایه گذاری هند در سال 2014، حدود 7/1 میلیارد دلار در استارت آپ های هند سرمایه گذاری کرد که از جمله این استارت آپ ها می‌توان به Bigbasket و Zomato تا Paytm، XpressBees اشاره کرد.

آنچه موفقیت این شرکت را بیش از پیش برجسته کرده است، این واقعیت است که تمام این دستاوردها در کمتر از دو دهه به دست آمده است. در این مقاله قصد داریم نگاهی کوتاه به تاریخچه آمازون و عواملی که به پیشرفت این شرکت کمک کرده است بیندازیم.

سیاست‌های حمایتی دولت چین

قوانین و سیاست های سخت گیرانه چین در استفاده از اینترنت، تا حد زیادی به سود علی بابا بود. دولت چین از یک طرف علاقمند بود شرایط کارآفرینی در چین را همانند ایالات متحده کند، اما از سوی دیگر باید در مقابل طرف‌های خارجی جانب احتیاط را رعایت می‌کرد، چون آن‌ها بازار را در دست گرفته بودند و دیگر جایی برای فعالیت شرکت‌های محلی باقی نمی‌گذاشتند. چین، برای فراهم کردن چنین شرایطی، موتوری به نام "Great Firewall" را ایجاد کرد که هدف آن فیلتر و سانسور اینترنت بود. این استراتژی، ضربه مهلکی به غول‌های تکنولوژی گوگل، یاهو و eBay درچین وارد کرد. این دیوار آتشین به بیزینس هایی مشابه علی بابا امکان داد تا از پتانسیل جمعیت رو به افزایش کاربران اینترنت در چین برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند.

سیاست‌های چین که با هدف حمایت از کسب و کارهای محلی انجام شد، به بقای شرکت علی بابا کمک کرد. سال 2005، علی بابا با شرکت Yahoo! شراکت استراتژیکی را شروع کرد و توانست فعالیت‌های این سایت را در چین به دست بگیرد. طی سه سال بعد، علی بابا سه کار مهم و موفق دیگر هم انجام داد که اولین آن‌ها تأسیس دانشگاه مجازی Taobao بود. این دانشگاه در واقع برنامه آموزش آنلاین تجارت الکترونیک بود.

دومین اقدام علی بابا، راه اندازی Alimama بود که یک پلتفرم بازاریابی آنلاین به حساب می‌آمد. سومین مورد راه اندازی TMall بود که بازار آنلاین فروش محصولات دارای برند برای فروشندگان ثالث به حساب می‌آمد. سرانجام علی بابا با تأسیس بخش تحقیق و توسعه، نوآوری‌های درون سازمانی خود را به اوج رساند.

علی بابا سال 2009 و در دهمین سالگرد تأسیس خود، از قابلیت Alibaba Cloud رونمایی کرد و عنوان بزرگترین تولید کننده IP چین (به نام HiChina ) را به دست آورد. پس از آن علی بابا شرکت‌های لجستیک Vendio ،Auctiva و One-Touch را در اختیار گرفت و همزمان پلتفرم‌های Juhuasuan ،AliExpress و DianDianChong را ایجاد کرد که به ترتیب بازار خرید گروهی، بازار جهانی صادرکنندگان چین و اپلیکیشن سازنده شبکه اجتماعی در موبایل بودند.

مقاله پیشنهادی: خرید از علی اکسپرس - علی اکسپرس چیست ؟

رشد و گسترش علی بابا در چین با راه اندازی دسته‌ای از استارت آپ های تجارت الکترونیک در هند همراه شده بود که از جمله آن‌ها می‌توان Snapeal(2010) ،Flipkart (2007)  Myntra (2007) و Jabong (2012) اشاره کرد. همه این استارت آپ ها با فاصله فقط چند سال از هم ایجاد شده بودند. اگرچه رشد آنها در ابتدا کند بود، اما به طور کلی تجارت الکترونیک چین در پایان آن دهه به اوج خود رسیده بود و شرکت‌های خارجی از جمله علی بابا، با علاقه بازار در حال رشد مصرف کنندگان هندی را دنبال می‌کردند.

سرمایه گذاری، عرضه اولیه سهام و رشد پایدار

از سال 2013 به بعد، علی بابا در میان سرمایه گذاران پرقدرت جهان قرار گرفت و طیف وسیعی از شرکت‌ها اعم از آسیایی، آمریکایی و غیره شروع به خرید سهام این شرکت کردند. خرید کامل مرورگر وب چینی به نام UC Browser و خرید 60 درصد از سهام شرکت فیلم سازی چین به نام ChinaVision Media (که در حال حاضر Alibaba Pictures Group نام دارد) و پس از آن سرمایه گذاری گسترده در شرکت‌های Haier، Lyft، Tango، Singapore Post و Momo از جمله اقدامات شرکت علی بابا بود.

پس از آن در سپتامبر 2014، این شرکت که در خارج از چین، شهرت چندانی نداشت با عرضه اولیه سهام به ارزش 25 میلیارد دلار به ثروت 231 میلیارد دلار رسید. این بزرگترین رویداد در زمینه عرضه سهام اولیه در تاریخ آمریکا به شمار می‌آمد. بر اساس شاخص استاندارد و فقر، علی بابا رتبه بیست و سوم را از لحاظ با ارزش‌ترین شرکت به دست آورد. علی بابا که تا آن زمان، 7/2 میلیارد دلار هزینه کرده بود، سال 2015، 9/12 میلیارد دلار صرف کرد.

ارزش‌ها و فرهنگ علی بابا

سایت علی بابا ضمن سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف و به دست آوردن ثروت کلان، الگوی کاملی از موفقیت و مسئولیت پذیری است. گروه علی بابا به لحاظ تنوع فعالیت‌ها، در جایگاهی بالاتر از سایر رقبا ایستاده است. فرهنگ کاری علی بابا به گونه‌ای است که کارکنان در اولویت قرار دارند. آموزش یکی دیگر از موارد مورد توجه در شرکت علی بابا است. به همین خاطر، کارمندان شرکت به بخش‌های مختلف شرکت فرستاده می‌شوند تا از این راه تجربه آنها افزایش یابد.

سال 2010، علی بابا اعلام کرد که 3/0 از درآمد سالانه خود را صرف فعالیت‌های مرتبط با حفظ  محیط زیست خواهد کرد. همچنین گروه مستقلی به نام بنیاد علی بابا را ایجاد کرده است که هدف آن رسیدگی به مشکلات اجتماعی است. تا به امروز مقالات زیادی درباره عوامل موفقیت علی بابا و جک ما نوشته شده است. این مطالب همگی بر یک نکته مشترک تأکید می‌کنند و آن این که رمز موفقیت ایستادگی در برابر تردیدها و شکست‌ها است.