آنچه در این مقاله می خوانید:

• با ایجاد روابط مؤثر، مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت نمایید
• چرا مهارت‌های ارتباطی حائز اهمیت هستند؟
• راهکارهایی جهت بررسی مهارت‌های غیرکلامی

با ایجاد روابط مؤثر، مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت نمایید

استرس و ناراحتی‌ها شما در پی ایجاد روابط خوب با دیگران کاسته می‌شود. در واقع، بهبود روابط اجتماعی با احساس سلامت و رضایت شما در ارتباط مستقیم خواهد بود چرا که داشتن دوستان خوب می‌تواند به عنوان یک کاهش دهنده احساس استرس به شمار رود. به ویژه زمانی که شما از لحاظ اجتماعی ناراحت و ناامید هستید و می‌خواهید برای خود دوستانی بیابید، اما از انجام آن هراس دارید و نمی‌دانید چگونه این کار را انجام دهید.

به دنبال داشتن احساس استرس و ناامیدی، به احتمال زیاد از حضور در موقعیت‌های اجتماعی خودداری و اجتناب خواهید نمود. متأسفانه در پی اجتناب از حضور در موقعیت‌های اجتماعی، هرگز فرصت‌های زیر را نخواهید داشت:

• ایجاد اعتماد به نفس هنگام برقراری ارتباط با دیگران
• ارتقاء مهارت‌های ارتباطی که شانس روابط موفقیت آمیز را برای شما افزایش خواهد داد

به طور مثال، در صورتی که از رفتن به میهمانی یا در خواست دوستی از یک شخص هراس دارید، عدم اعتماد به نفس موجب می‌شود، بهبود و رفع این شرایط برای شما سخت‌تر شود. در این شرایط حتی نمی‌دانید چه لباسی باید بپوشید یا چه چیزی به طرف مقابل خود بگویید. اغلب موارد، افراد مهارت‌های لازم را دارا هستند اما از اعتماد به نفس لازم برای استفاده از آنها برخوردار نمی‌باشند. به هر حال تمرین، اعتماد به نفس را افزایش خواهد داد و روابط اجتماعی شما را بهبود می‌بخشد.

چرا مهارت‌های ارتباطی حائز اهمیت هستند؟

مهارت‌های ارتباطی، نقش مهمی در ایجاد و حفظ روابط دوستانه و برقراری یک شبکه حمایتی اجتماعی قدرتمند دارند. مهارت‌های ارتباطی علاوه بر آن که موجب می‌شوند به نیازهای دیگران احترام بگذارید، باعث می‌شوند نیازهای خودتان را نیز حائز اهمیت بدانید. افراد، به طور ذاتی با مهارت‌های ارتباطی خوب متولد نمی‌شوند. مهارت‌های ارتباطی نیز همچون سایر مهارت‌ها، از طریق آزمون و خطا و تمرینات مکرر به دست می‌آیند. سه حوزه در مورد ارتباط با دیگران وجود دارد که احتمالاً می‌خواهید در مورد آنها بدانید:

• ارتباط غیر کلامی
• مهارت‌های گفتگو
• گفتگوهای جرأت محور

توجه داشته باشید که به طور قطع، جوانب مختلفی برای برقراری ارتباط مؤثر وجود دارد. شاید در برخی زمینه‌ها به کمک بیشتری نیاز داشته باشید. به طور مثال اینکه یاد بگیرید چگونه با مشکلات مواجه شوید، مهارت‌های خود را به طور درست به کار گیرید و از بازخوردها استفاده نمایید.

ارتباط غیر کلامی

بخش عمده‌ای از ارتباط ما با دیگران به صورت غیر کلامی می‌باشد. آنچه شما با چشمان خود یا با زبان بدن به دیگران القاء می‌نمایید، به همان اندازه عبارات گفتاری و کلامی قدرتمند هستند. زمانی که احساس اضطراب دارید، ممکن است به گونه‌ای رفتار کنید که حاکی از عدم تمایل برای برقراری ارتباط با دیگران باشد. به طور مثال، شاید شما از برقراری ارتباط چشمی یا صحبت ملایم خودداری کنید. به عبارت دیگر، شما سعی می‌کنید با دیگران ارتباط برقرار نکنید تا از اینکه مورد قضاوت منفی دیگران قرار بگیرید، دور بمانید. به هر صورت، زبان بدن و تن صدای شما، به شدت پیام‌های قدرتمندی را در مورد شما با دیگران به اشتراک می‌گذارد. می‌توان موارد زیر را به طور نمونه نام برد:

• حالات روحی (مثلاً بی حوصلگی، ترس و ...)
• نگرش شما نسبت به شنونده (فرمانبرداری، تحقیر، ...)
• اشراف شما بر موضوع
• صداقت (آیا شما یک برنامه کاری پنهانی دارید؟)

مقاله پیشنهادی: روش های برقراری ارتباط موثر با دیگران

بنابراین در صورتی که شما از ارتباط چشمی خودداری کنید، سعی می‌کنید فاصله خود را با دیگران حفظ کنید و در فاصله دورتری از آنها قرار می‌گیرید، به آرامی سخن می گویید، به احتمال زیاد شما در حال ارسال این پیام هستید که "دور از من قرار بگیر!" یا "با من حرف نزن!" این‌ها پیام‌هایی نیستند که شما تمایل به ارسال آنها داشته باشید. راه‌هایی وجود دارند که می‌تواند به شما کمک کند از ارسال این گونه پیام‌ها اجتناب کنید و مهارتهای غیرکلامی خود را ارتقاء دهید.

راهکارهایی جهت بررسی مهارت‌های غیرکلامی

با توجه به مواردی که در زیر به آنها اشاره شده است می‌توانید وضعیت خود در زمینه ارتباطات غیرکلامی را بررسی کنید تا بتوانید نسبت به گذشته، در ارتباطات و روابط اجتماعی خود موفق‌تر باشید.

گام اول: نقاط مشکل زا و ضعف را تشخیص دهید و از خودتان سؤال بپرسید

• آیا زمانی که با دیگران صحبت می‌کنم، برای برقراری ارتباط چشمی با دیگران مشکل دارم؟
• آیا به دلیل عصبانیت، بسیار می‌خندم؟ یا بسیار کم؟
• آیا آدم بی عرضه‌ای هستم؟
• آیا حین صحبت سرم را پایین نگه می‌دارم؟
• آیا کم رو و محجوب هستم؟
• آیا هنگامی که ناراحت هستم، بسیار تند صحبت می‌کنم؟
• آیا هنگام صحبت کردن اعضاء بدن خود را حرکت می‌دهم؟

به برخی از رفتارهای غیر کلامی خود باید توجه داشته باشید

• ژست و وضعیت بدنی (سر به سمت بالا و کمی به سمت جلو)
• نوع حرکات و رفتار (دست‌ها بسته نباشند)
• فاصله فیزیکی (در حین صحبت کردن با دیگران مقداری فاصله خود را نزدیکتر کنید)
• ارتباط چشمی (به گرمی لبخند بزنید)
• بلندی صدا (صدای خود را طوری تنظیم کنید که به راحتی شنیده شود)
• تن صدا (صدای خود را طوری تنظیم کنید که تن صدا حاکی از اعتماد به نفس شما باشد)
• نوع تنفس (حتی شکل تنفس نیز بیان کننده میزان اعتماد به نفس شما است، هرچه تنفس شما آرام و شمرده تر اعتماد به نفس بیشتر)

توجه داشته باشید که برخی از موارد بالا به فرهنگ افراد و اقوام مختلف مربوط می‌شود. به طور مثال، در جوامع غربی برقراری ارتباط چشمی در حین صحبت و شنیدن دیگران پسندیده به شمار می‌رود. انتظار می‌رود، فرد هنگام شنیدن سخنان مخاطب لحظاتی، نگاه خود را به سمت دیگری معطوف کند و مجدداً با فرد گوینده ارتباط چشمی برقرار کند.

گام دوم :مهارت‌های غیر کلامی را تمرین کنید

• سعی کنید هر دفعه تنها یک مهارت را تمرین نمایید. در این صورت می‌توانید اطمینان حاصل کنید که قبل از تمرین مهارت بعدی، کاملاً در این مورد تبحر لازم را به دست آورده‌اید.
• از یک دوست یا فرد قابل اعتماد بخواهید در مورد رفتار غیر کلامی شما، نظرش را بگوید. بازخوردی که افراد دیگر در مورد رفتار شما ارائه می‌دهند، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد، چرا که ما اغلب نمی‌دانیم رفتار ما نزد دیگران چگونه است و چه احساسی برای آنها ایجاد می‌کند.
• در صورت امکان می‌توانید در هنگام صحبت کردن، تصویر خود را ضبط کنید و سپس با مرور آن توجه کنید که زبان بدن شما چگونه رفتار کرده است. زمانی که متوجه نقاط ضعف شدید، زبان بدن مناسب را تمرین کنید.
• می‌توانید مهارت‌های غیرکلامی را جلوی آیینه تمرین کنید.

زمانی که در خانه مهارت‌های ارتباط غیر کلامی را تمرین کردید و در این مورد اعتماد به نفس پیدا کردید، می‌توانید در ارتباطات واقعی خود از آنها استفاده نمایید. می‌توانید از مواردی که ارتباط و صحبت‌های کوتاه‌تری را شامل می‌شوند، استفاده کنید. به طور مثال صحبت کردن با منشی و صندوق دار فروشگاه می‌تواند اولین قدم باشد. سعی کنید در حین گفتگو با دیگران ارتباط چشمی و بصری خود را افزایش دهید، لبخند بیشتری بر لب داشته باشید و به واکنش‌های دیگران توجه داشته باشید. به عنوان مثال، آیا زمانی که با متصدی بانک ارتباط بصری برقرار می‌کنید و لبخند بیشتری حین گفتگو با او دارید، آیا او برخورد صمیمانه‌تری با شما نخواهد داشت؟

مطمئناً با تقویت مهارت برقراری ارتباط می‌توانید در جامعه عملکرد بهتری داشته باشید. مهارت‌های اجتماعی نیز همانند سایر موارد قابل یادگیری هستند و با تمرین و تکرار می تون به این مهم دست یافت. اگر قصد دارید همانند افراد موفق عمل کنید باید به این نکات به ظاهر ساده توجه داشته باشید و از آنها غافل نمانید.