آنچه در این مقاله می خوانید:

• خلاقیت و اهمیت آن در زندگی
• راهکارهای رشد و پرورش خلاقیت
• 1. الهام گرفتن از سایرین
• 2. کاری که به آن علاقه مند هستید را انجام دهید
• 3. استراحت کردن را فراموش نکنید
• 4. پیاده روی کنید
• 5. با گوش دادن به موسیقی روحیه خود را حفظ نمایید
• 6. افکار خود را منظم نمایید
• 7. با نزدیکان خود مشورت نمایید
• 8. از بدترین ایده‌ها استفاده نمایید

خلاقیت و اهمیت آن در زندگی

اکنون در مدارس بحث گسترده‌ای وجود دارد در خصوص اینکه آیا می‌توان خلاقیت را به دانش آموزان آموزش داد؟ معمولاً در مدارس، کودکی که می‌تواند نقاشی زیبا و خاصی بکشد و یا داستان عجیبی بنویسد به عنوان یک فرد خلاق شناخته می‌شود. در صورتی که بر طبق تحقیقات خلاقیت در وجود تمامی انسان‌ها وجود دارد و تنها باید رشد و پرورش یابد. همانند تبدیل شدن یک شعله کوچک به آتشی بزرگ، خلاقیت نیز قابل ارتقاء و افزایش می‌باشد. با توجه به نظر متخصصان سه دلیل وجود دارد که افراد تمایل دارند مبتکر باشند:

• نیاز به اندیشه‌های جدید، متنوع و پیچیده
• نیاز به هماهنگ سازی ایده‌ها با ارزش‌ها
• نیاز به حل مشکلات

جورج لند در سال 1968 یک تحقیق بسیار جالب در خصوص میزان ابتکار افراد در سنین مختلف انجام داد و این آزمایش همان تستی بود که برای انتخاب دانشمندان و مهندسان مبتکر ناسا انجام می‌شد. لند آزمایش خود را ابتدا بر روی کودکان 3 تا 5 سال انجام داد سپس همین تست را بر روی همان کودکان در سن 10 سالگی و پس از آن در 15 سالگی آزمایش نمود. نتیجه این تست به این شکل بود که میزان ابتکار موجود در کودکان 5 ساله 98% بوده و هنگامی که همان کودکان به سن ده سالگی رسیدند نتایج به طرز شگفت‌آوری به 30% رسیده و سپس در 15 سالگی به 15% درصد کاهش پیدا کرد. اجرای همین تست بر روی بزرگسالان میزان 2% از خلاقیت را در وجود آن‌ها مشخص می‌کرد. اکنون این سؤال مطرح می‌شود که به چه علت بزرگسالان به اندازه کودکان مبتکر نیستند؟ بر طبق نظر کارشناسان، قوانین و مقررات خلاقیت را از بین می‌برند. برای انسان‌ها قوانین، مقررات و چهارچوب خاصی مشخص شده است، در حالی که از آن‌ها خواسته می‌شود که خلاق باشند و به نظر دیگران اهمیتی ندهند! این دو مورد تا حدود زیادی با یکدیگر در تناقض هستند.

راهکارهای رشد و پرورش خلاقیت

1. الهام گرفتن از سایرین

کنجکاوی شما را به سمت خلاقیتِ بیشتر سوق می‌دهد. در واقع با کنجکاوی در خصوص کارهایی که دیگران انجام می‌دهند می‌توانید ایده گرفته و با توجه به سلیقه و نگرش خود طرح مورد نظر خود را اعمال نمایید. البته توجه داشته باشید ایده گرفتن نسبت به تقلید کردن مقوله‌ای کاملاً متفاوت می‌باشد و شما با کپی کردن و اعمال تغییرات کوچک بر روی کار دیگران خلاقیت به خرج نداده‌اید. همیشه نوآوری را سرلوحه کار خود قرار دهید. اما می‌توان ایده‌های دیگر افراد را بهبود بخشید و با تکمیل کار آن‌ها محصولی کاملاً مبتکرانه خلق نمود.

2. کاری که به آن علاقه مند هستید را انجام دهید

در خصوص ایده دادن در مورد پروژه خود دچار مشکل شده‌اید؟ آیا از کاری که باید انجام دهید مطمئن نیستید؟ نیاز به خلاقیت فکری بیشتری را در کار خود احساس می‌کنید؟ آلبرت انیشتین در پاسخ به نامه‌ای که پسرش در خصوص علاقه‌اش به پیانو به او نوشته بود، به وی پاسخ می‌دهد "هنگامی که مشغول یادگیری چیزی که به آن علاقه داری هستی، به علت اینکه از تک تک لحظات خود لذت می‌بری، گذر زمان را احساس نخواهی کرد و میزان یادگیری تو در آن زمینه به شدت افزایش می‌یابد. خود من شخصاً گاهی به حدی مشغول کارم بوده‌ام که خوردن نهار را فراموش کرده‌ام." در نتیجه عشق و خلاقیت در هم آمیخته‌اند.

3. استراحت کردن را فراموش نکنید

بر اساس گفته Alan Cohen "به همان اندازه‌ای که کار کردن اثربخش است، استراحت نیز بسیار مؤثر است. در انجام کارهای خود هر دو مورد را به یک میزان مد نظر قرار دهید و از هیچ یک چشم پوشی ننمایید." گاهی اوقات بهترین ایده‌ها زمانی به ذهن شما خطور خواهند کرد که هیچ تلاشی برای دست یابی به آن نمی‌کنید. بعضی مواقع هنگام خواب اندیشه‌ای به ما الهام می‌شود. در نتیجه، یک شب آرام که در حال استراحت می‌باشید می‌تواند زمان خوبی برای خطور کردن اندیشه‌ای عالی به ذهن شما باشد. این مسئله هنگام رانندگی، قدم زدن، ورزش، خرید و یا هنگام تماشای غروب آفتاب نیز می‌تواند برای شما اتفاق بیفتد. بنابراین در صورتی که ایده‌ای به ذهنتان نمی‌رسد، آرامش خود را حفظ نمایید و ذهن خود را آزاد بگذارید تا کار خودش را انجام دهد.

مقاله پیشنهادی: استفاده از تکنیک طوفان فکری برای افزایش خلاقیت

4. پیاده روی کنید

اکثر افراد معمولاً 7 تا 15 ساعت از روز خود را نشسته‌اند. این کار دیوانگی محض است. نشستن زیاد برای سلامتی و روحیه شما به شدت مضر است و تأثیر بسیار بدی بر روی میزان ابتکار عمل شما خواهد داشت. بر طبق تحقیقات دانشگاه استنفورد قدم زدن و پیاده روی تأثیر بسیار خوبی بر روی ابتکار شخص خواهد داشت. بر اساس دسته‌ای از آزمایش‌ها مشخص شده است افرادی که به طور منظم پیاده‌روی می‌کنند از خلاقیت و آفرینشگری بیشتری برخوردار هستند. "مارک زاکربرگ" مدیرعامل فیسبوک، بنیانگذار توییتر، جف وینر مدیر عامل شرکت LinkedIn و بسیاری دیگر از رهبران تجاری و کارآفرینان همواره در یک سری از جلسات پیاده‌روی شرکت می‌نمایند.

5. با گوش دادن به موسیقی روحیه خود را حفظ نمایید

فقدان اندیشه یا ناتوانی در حل یک مشکل می‌تواند بسیار ناامیدکننده باشد. به اندازه‌ای که سکوت در میزان تمرکز و افزایش ابتکار شما نتیجه بخش خواهد بود، پخش موسیقی نیز می‌تواند در این راستا کمک بسیار بزرگی برای شما محسوب شود. استیو جابز برای تغییر روحیه و تقویت خلاقیت خود از موسیقی به میزان زیادی بهره می‌برد. این روش مطمئناً برای شما نیز نتیجه بخش خواهد بود.

6. افکار خود را منظم نمایید

گاهی اوقات تنها نیاز دارید که از نو شروع کنید. بنابراین همه چیز را فراموش کنید. افکار خود را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم نمایید و به هر کدام از آن‌ها در ذهن خود رنگ ویژه‌ای را اختصاص دهید. این روش به شما کمک می‌کند که از دید متفاوتی به مسائل بنگرید. به عنوان مثال به اندیشه‌هایی که حقیقت محض هستند رنگ سفید را اختصاص دهید، اندیشه‌هایی که احتمال اشتباه بودن آن‌ها بسیار زیاد است را به رنگ سیاه در نظر بگیرید و ایده‌های جدیدی را که به ذهنتان می‌رسد، با رنگ سبز در ذهن خود مشخص نمایید. گاهی نگریستن به یک مشکل از دیدگاه‌های مختلف، تنها چیزی است که برای یافتن راه حل به آن احتیاج دارید.

7. با نزدیکان خود مشورت نمایید

گاهی به قدری تنگاتنگ با مشکل خود درگیر هستید که به تنهایی قادر به حل آن نیستید بنابراین برای دستیابی به ایده‌ای در خصوص آن، به فردی احتیاج دارید که از بیرون ماجرا در آن خصوص نظر خود را ابراز نماید. درخواست کمک نشانه ضعف نیست. برای مشورت به دوستان، نزدیکان یا خانواده خود مراجعه نمایید زیرا هر فرد دارای توانایی‌ها، مهارت، تجربه و دانش منحصربه‌فردی می‌باشد و می‌تواند از دید خود ماجرا را بررسی نموده و نظر خود را با شما مطرح نماید. شاید چشم‌انداز جدیدی از بیرون ماجرا، تنها چیزی باشد که به آن احتیاج دارید. حتی چنانچه نظرات آن‌ها به‌طور مستقیم مورد استفاده شما قرار نگیرد، اما گاها موجب درخشش اندیشه جدیدی به صورت ناگهانی در ذهن شما خواهد شد.

8. از بدترین ایده‌ها استفاده نمایید

از فکری که مدت‌هاست شما را درگیر خود کرده است قدری فاصله بگیرید. بدترین اندیشه‌ای که در زمینه مورد نظر می‌تواند به ذهن شما خطور کند چه موردی می‌باشد؟ فهرستی از بدترین ایده‌هایی را که می‌توانید تصور کنید، تهیه نمایید. یکی از تمرین‌هایی که می‌تواند ذهن شما را به چالش بکشد این است که بهترین ویژگی‌های اندیشه‌های موجود در لیست خود را پیدا کنید. شاید با دنبال کردن ویژگی‌های خوب موجود در آن ایده‌های وحشتناک، اندیشه‌ای عالی در ذهن شما شکل بگیرد! در نهایت راهکارهای بسیاری برای افزایش خلاقیت وجود دارد که می‌توانید با بهره‌گیری از آنها سبک زندگی خود را تغییر دهید.